Sanat Tarihi Kitaplarının Özellikleri Nelerdir?

Kitaplar, ciltli veya ciltsiz, kapaklı veya kapaksız olabilen ve farklı konularda yazılabilen eserlerdir. Kitaplar konularına göre farklı kategorilerde satışa sunulurken bilgi verme amacına ek olarak kurgu kitaplar da okurlar tarafından ilgi görmektedir. Bilim, sanat, teknoloji, spor ve edebiyat temel bilgi verme kitapları olurken aynı zamanda kitaplar arasında roman, hikaye, günlük, biyografi ve otobiyografi eserleri de bulunmaktadır. Sanat tarihi kitapları okurlar tarafından ilgi gören, bilgi verme amacıyla kaleme alınan eserlerdir. Konu aynı zamanda ders olarak da işlenebilmesi ile dikkat çekerken sanat tarihi ders kitapları okunması belirli bölüm ve kurumlarda zorunlu olarak verilmektedir. Ders kitabı olan kaynaklar farklı içeriklere sahip olabilirken genel olarak sanat tarihi kitaplarının içeriği aşağıda listelendiği gibidir;

• Kapak
• Biyografi
• İç kapak sayfası
• Künye sayfası
• İçindekiler
• Kısaltmalar
• Takdim
• Önsöz
• Giriş
• Ana içerik ve bölümler
• Sonuç
• Ekler
• Notlar
• Kaynakça
• Dizin

Sanat tarihi ile ilgili kitaplar okurlar tarafından merak edilen eserler arasında yer alırken aynı zamanda kitap tavsiye ve önerileri de araştırılmaktadır. Sanat tarihinin farklı alanlarında kaleme alınabilen eserler yazarın bilgisi, görüşleri ve düşünceleri çerçevesinde değişkenlik göstermesine karşın aynı ismi taşıyan pek çok eser farklı içerik ve konularda kaleme alınmaktadır. Sanat tarihi kitapları aynı zamanda üniversitelerde de okutulan dersler arasında yer alması nedeniyle farklı uzmanlar tarafından da kaleme alınabilmektedir. Sanat tarihi üniversite kitapları özellikle güzel sanatlar fakültesi öğrencileri tarafından alınması gereken kitaplar arasında yer alırken sanat tarihi kitap tavsiye öğretim üyeleri tarafından yapılmaktadır.

Sanat Tarihi Kitapları Nelerdir?

Türk sanat tarihi kitapları okurlar tarafından ilgi gören eserler olurken sanat tarihi ile ilgili heykelcilik, çömlek, sinema gibi farklı sanat alanları ile ilgili kitaplar kaleme alınmaktadır. Kitaplar sadece metinlerden oluşabildiği gibi aynı zamanda resimli sanat tarihi kitapları da okurlar tarafından ilgi görmektedir. Resimli sanat tarihi kitapları içerisinde barındırdığı bol örnek nedeniyle tercih edilirken resimsiz olan ve sadece bilgi verme amacı güden sanat tarihi kitapları da okurlar tarafından okunabilmektedir. Buna göre sanat tarihi kitap önerisi aşağıda listelenmiştir;

• Batı Resminde Aşk ve Bazı Küçük Felaketler: Celil Sadık, tarafından kaleme alınan eser batı uygarlıklarında ve medeniyetinde resim sanatının aşk ile birleşmesini konu alan kitabıyla okurların ilgisini çekmektedir. Resim sanatında aşkın nasıl konu edildiği ressam ve çizerlerin farklı görüşler ve olaylar çerçevesinde birleştirdiği aşk temalı çizimlerini ele alan kitap aynı zamanda ilk iki bölüm sonrasında Frida Kahlo’nun hayatı ve eserlerini kapsamaktadır. Kitabına aynı zamanda QR kod ekleyen yazar kitabın son bölümünde bulunan kodlar ile okurlarını seminerlerine davet etmekte ve eksik kalan konuları seminerlerinde anlatmaktadır.
• Uygarlığın Ayak İzleri - Krallar ve Tanrılar: “Uygarlığın Ayak İzleri” kitabı dünyada bulunan sayısız medeniyetin dünyaya bıraktığı izleri ve bu izler üzerinden kendilerini anlattığı eserlerini anlatmaktadır. Eski medeniyet ve yaşayan toplumların sanata ve dallarına yaptıkları katkılar başta olmak üzere mitler, masallar ve diğer yazılı kaynakları anlattığı eserde eski Mısır uygarlığından ve Antik Yunan medeniyetlerinin sanata katkılarından bahsedilm
• Aynı Rüyanın İçinde: İstanbul’un hikayesinin anlatıldığı eser Ahmet Hamdi Tanpınar ile Ara Güler’in entelektüel kalıntılarından esinlenilerek kaleme alınmıştır. Rüyanın bir İstanbul rüyası olduğu kitapta iki usta isim aynı rüyayı farklı şekillerde görmeleri sonrasında peşine düştükleri rüyayı anlatmaktadır. Ustalardan birisi rüyayı dilsel olarak görürken diğeri rüyayı görsel olarak görmüştür. Farklı eserlerde farklı şekillerde anlatılan eser “Aynı Rüyanın İçinde” eserinde birleştirilmiştir.
• Dünya Sanat Tarihi: Dünya sanat tarihinin detaylı incelendiği kitapta dünya sanatının tüm eğilimleri, örnekleri ve gelişimlerini anlatılmaktadır. İçerisinde 1500’den fazla görselin bulunduğu kitap sanat eserlerinin tarihlerini, dünyanın belirli dönemlerdeki sanat gelişimlerini ve günümüz sanat anlayışına yön veren pek çok olayı detaylı olarak irdelemektedir. Dünya sanat tarihinin dünya sanat kültüründen geçtiğini savunan kitap ilk olarak farklı kültürlerin sanata verdikleri yön üzerinde durmaktadır.
• Sanatı Anlamak: Sanat tarihi ile ilgili detaylı bilgilerin verildiği kitapta temel olarak sanat nedir sorusunun üzerine gidilmektedir. Sanatın farklı alanlarının anlaşılabilmesi için okurlara sanat nedir sorusunu detaylı olarak anlatan yazar aynı zamanda farklı zamanlarda gelişen estetik duygularının sanatı nasıl etkilediği ve sanata nasıl yön verdiği konusunda da farklı örnekleri içerisinde barındırarak okurları bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Günümüz sanatının da değerlendirildiği eserde okurlara temel olarak sanatın ne olduğu ve nasıl anlaşılabileceği üzerinden yapılan yorumlar ve değerlendirmeler bulunmaktadır. Sanatseverlerin sıklıkla başvurabilecekleri kaynakların başında gelen eser sanat anlayışını sade, anlamı ve tatmin edici şekillerde okurlara sunarak sanat kavramı üzerinden farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır.
• Kaldırım Taşlarının Altında Kumsal Var: Türkiye’de henüz gelişen bir görüş olmamasına karşın dünyanın farklı noktalarında gelişen ve güçlenen bir görüş olan Sitüasyonizm görüşünü anlatan kitap arşivlerde kalan ve zamanla yok olması beklenen bir kavram olarak değil yaratıcı bir teori olarak ele almaktadır. Sitüasyonizmin önde gelen isimlerinden olan Constant, Asger Jorn, Michele Bernstein, Alex Trocchi ve Jacqueline De Jong gibi kişilerin hayallerini, projelerini, eylemlerini ve konunun bugüne kadar gelmesi için ne kadar çabaladıklarının elli yıllık süreci anlatılmaktadır..
• Roma Devlet Kabartmalarında Propaganda ve Sanat: Mozaik ve heykel sanatı denildiği zaman akla ilk gelen uygarlıklardan birisi olan Antik Roma’da kabartma ve heykellerde yapılan propagandaların incelendiği eser aynı zamanda bu konunun sanatta nasıl bir yol açtığını ve sanatın değişimlerini ele almaktadır. İlk olarak derinliksiz, az kabartmalı heykel ve kabartma tablolardan zamanla estetik anlayışla birlikte derinlikli, detaylı ve bol kabartmalı eserlere geçiş dönemi anlatılmaktadır. Bu süreçte devletin eser sahiplerini nasıl etkilediği ve eserlerin içerisinde yer alan kara propagandanın anlatıldığı eserde savaşlar başta olmak üzere devletin yönelişi ve ülkenin resmedilişinin abartılması, kralların yüceltilmesi ve savaşlardaki abartı gerçeklikler propagandanın doğuşunu ele almaktadır.
• Tarih Öncesi Çağlarda Seramik: 2012 yılında Çin’in Xianrendong mağarasında bulunan ve M.Ö. 18.000 tarihinden kaldığı düşünülen seramik parçalar üzerine kaleme alınan eser tarih öncesi çağlarda yaşamış insanların çömlek başta olmak üzere seramik ve diğer yapı malzemelerinden nasıl sanat eserleri ortaya çıkardıkları anlatılmaktadır. Geniş bir aralıkta yazılan eser tarih öncesi çağlarda yaşayan pek çok uygarlık ve medeniyetin çömlek ve seramik alanında gösterdiği farklılıkları konu alırken aynı zamanda eserlerde tercih edilen toprağın çeşitlerine göre de eserlerine nasıl yön verdikleri anlatılmaktadır.

Dünya sanat tarihi kitapları okurlar tarafından gerek bilgi almak gerek geçmiş dönem insanların yaşayışları ve kültürlerini öğrenmek için okunmaktadır. Aynı zamanda geçmiş yıllarda üretilen ve tarihi eser adını alan pek çok ürünün de hazırlanma aşaması başta olmak üzere üretildikten sonraki süreci öğrenmek için de tercih edilmektedir. Sanat tarihi hakkında kitaplar farklı konularda yazılırken başta dünya sanat tarihi olmak üzere pek çok farklı konu kaleme alınmaktadır. Sanat konusunda bir alanın üzerine akademik veya bilgi verme amacı güdülerek yazılan eserler olduğu gibi resimli veya resimsiz olmak üzere iki farklı alanda da eserler kaleme alınmaktadır.

Diğer Sanat Tarihi Kitapları Nelerdir?

Sanat kitapları belirli dönemlerde sanatın ve sanat dallarının gelişimi ile ilgili de kaleme alınabilmektedir. Sanat tarihine giriş kitapları okurlar tarafından araştırılan kaynaklar arasında olurken uzman ve yetkili kişiler tarafından hazırlanan kitaplar okunması gereken sanat tarihi kitapları arasında yer almaktadır. Sanat tarihi okumaya yeni başlayanlar için de özel olarak hazırlanan kitaplar olurken bu kitaplara yeni başlayanlar için sanat tarihi kitapları adı verilmektedir. Buna göre sanat tarihi için kitaplar aşağıda listelenmiştir;

• Osmanlı Kıyafet Albümü: Osmanlıda gelişen tasvir sanatı sonrasındaki çizimlerde kişilerin giydiği kıyafetler önemli yer tutmaktadır. Birçok farklı kaynakta yer alan Osmanlı saray kıyafetleri başlıkları altında ve batıya aktarılan çok sayıda eserde yer alan kıyafetler Osmanlının giyim konusuna ne kadar önem verdiğini göstermektedir. 17. yüzyıla ait olan ve Sultan İbrahim ve sayar hizmetkarlarını içeren Osmanlı ressamları tarafından çizilen albümlerde yer almaktadır. Minyatürler üzerine çizilen pek çok saray görevlisinin kıyafetleri Osmanlı kıyafet albümleri arasında sıklıkla yer bulurken toplam 100 minyatürün incelenmesi sonrasında oluşturulan eser Osmanlı saray giyimi ile ilgili detaylı bilgi vermektedir.
• Bizans Sanatı`nda Büyük Bayramlar: Döneminin en büyük imparatorluklarından birisi olan Bizans İmparatorluğunun yıl içerisinde kutladığı bayramların ne olduğu ve bu bayramlarda ne gibi etkinliklerin yapıldığının detaylıca incelendiği eserde kilise takvimine ek olarak imparatorlukta kutlanması zorunlu tutulan büyük bayramlar yer almaktadır. Günümüzde de kutlanan dini ve milli bayramların eski çağlarda nasıl olduğu ve nasıl etkinliklerle kutlandığını anlatan kitap, aynı zamanda bu bayramları temsil eden tablo ve resim sanatını da detaylıca incelemektedir.
• Anadolu`da İlk Selçuklu Mimarisi Ani: Ani bölgesinin anlatıldığı eserde 961 yılında Anadolu Selçukluya katılmadan önce bile işlek bir alan olan Ani’nin tarihi anlatılmaktadır. İnsanların göç ettiği şehirlerden birisi haline gelen Ani belirli bir dönem Bizans hakimiyetine girdikten sonra Selçuklu tarafından fethedilmiş ve Ani için ikinci bir dönem başlamıştır. Selçuklu’nun Ani’yi fethetmesi sonrasında bölgede Müslümanlar ve Hristiyanlar birlikte yaşamaya başlamıştır. Selçuklu Ani için özel mimari çalışmalar yaparken dünyanın en ünlü isimleri ile Türk-İslam mimarisinin doğuşu sağlanmıştır. Kitap Ani’nin Selçuklu himayesine girdikten sonraki mimari ve sanat alanındaki gelişmelerini konu almaktadır.
• Türk Sinemasında Tarihi Filmlerin Afişleri 1950-1960: Türk sinemasının 1950-60 yıllarda yaşadığı gelişim ve değişimini konu alan kitap özellikle bu yıllarda üretilen filmlerin afiş tasarımlarını incelemektedir. 1950-60’lı yıllarda sinema sanatına ilginin artması ile birlikte aynı zamanda film üretim miktarının da artmış, afiş tasarımları değişmeye başlamıştır. Bu sayede afişler ile ilgili çizim bir sanat haline gelmiştir. Kitapta ilk olarak 1950’li yıllardaki filmler için hazırlanan afiş tasarımları incelenirken ilerleyen bölümlerde farklı konu ve tarzlarda çekilen filmlerin afiş ressamları üzerine yoğunlaşmaktadır.
• Türk Heykel Sanatı ve İlk Heykeltıraşlar: Türk heykelciliği ve bu sanatın heykeltıraşlar tarafından nasıl geliştirildiği konusunda detaylı incelemelerden oluşmaktadır. Kitap, Osmanlı devletinin son yıllarından başlayarak Cumhuriyetin ilk yıllarındaki heykel sanatının nasıl geliştiğini konu alırken Türkiye’nin ilk tanınan ve bilinen heykeltraşlarının hangi görüş ve düşünceler ile heykellerini ürettiklerini konu almaktadır. 1930’lu yıllara kadar Türkiye’de üretilen heykelleri derinden inceleyen kitap aynı zamanda heykeltıraşların heykeli üretim ve heykel üzerine çalıştığı süreci de detaylı olarak incelemektedir.
• Grek Sanatında Karışık Yaratıklar: Grek sanatında ortaya konulan çok sayıda eserde sürekli olarak tasvir edilen yaratıkların araştırıldığı kaynak özellikle antik çağ insanlarının inançları ile ilgili geniş bir araştırmaya sahiptir. Başta insanların tabiat ve doğa ile ilişkilerinin incelendiği kaynak daha sonraki bölümlerde antik çağ insanlarının inançlarına değinmektedir. Devam eden bölümlerde tabiat ve doğa ile inançların kesiştiği bölümde M.Ö. 4’te tasvir sıklığı artan bu yaratıkların M.Ö. 8-7. yüzyıllarda deniz yaratıklarına dönüştüğü ve ticaret yolları üzerinde oldukları görülmektedir. Mitolojinin bu tasvirler üzerindeki etkilerinin detaylı incelendiği kaynakta aynı zamanda Greklerin fethettikleri ve uğradıkları medeniyetlerde de ortaya çıkmasına değinilmektedir.
• Modern Sanatın Kısa Öyküsü: Modern sanatın anlatıldığı kitapta özellikle modern sanatın nasıl gelişim gösterdiği, eser analizleri, sanatın belli başlı alanlardaki gelişim ve diğer sanat dallarını geçmesine yönelik çalışmalardan oluşmaktadır. Modern sanatın kısa öyküsü kitabı modernizm anlayışının ortaya çıkması sonrasında bu görüşün tüm sanat dallarını nasıl etkisi altına aldığı ile ilgili derinlemesine incelemeler barındırmaktadır. Yenilikçi bir görüş olmasına rağmen eski ve köklü görüşlerin tamamından daha fazla eser verilmesine neden olan tüm görüş ve düşüncelerin toplandığı kaynakta çok sayıda önemli eser ile ilgili inceleme yazısı da bulunmaktadır. İnceleme yazıları ile modern sanatın daha da derinlemesine incelenmesi sağlanırken modern sanat anlayışının jargonuna da önemli ölçüde yer verilmektedir.
• Geç Dönem Osmanlı Şifa Tasları: Osmanlının geç dönemlerinde çok sık kullanılmaya başlayan ve bir sanat dalı haline gelen şifalı taşların ele alındığı kaynakta Osmanlının son dönemlerinde şifa taşlarının kullanımı ve kullanım amaçlarına geniş yer verilmektedir. Kitap, girişte konunun tanımını ve sınırlarını belirlerken bir sonraki bölümde konuyla ilgili yapılan araştırma ve kaynakları derleyerek fikir ve görüşlerini açıklamaktadır. Yazarın kişisel görüşlerine yer verdiği bölümden sonra şifa kavramı ve şifa taşlarının gelişim süreçleri anlatılmaktadır. Tarihin farklı noktaları ile ilgili detaylı incelemeleri ile okurlarını gezintiye çıkaran yazar daha sonrasında müzelerde halen bulunan şifa taşları üzerine açıklamalar yapmaktadır. Son bölüm konunun genel bir değerlendirmesi ve şifalı taşlar ile ilgili akademik bilgilerden oluşurken aynı zamanda yazarın kişisel görüşlerine de yer vermektedir.
• Sanatın Mitolojisi: Sanat Ne Anlatır?: Mit ve öyküler üzerinden sanatına anlatıldığı kitapta mitosların boş zamanlarda eğlenmek için uydurulmuş fantastik masallar olmadığından bahsedilmektedir. İnsanlığın bugünlere gelişine kadar ortaya atılan mitlerin doğruluk ve gerçeklik payları üzerinde durulurken mitlerin ortaya çıkışlarına neden olan psikolojik olaylar başta olmak üzere savaşlar ve diğer olaylar da anlatılmaktadır. Mitler ve sanat arasında kurulan bağlantı sayesinde mitlerin sanat dallarını nasıl yönlendirdiklerinin anlatıldığı eserde çok sayıda farklı mitin sanat üzerine etkisine yer verilmiştir. Aynı zamanda bu mitlerin anlamları ve görüşlerine de önemli ölçüde yer verilmektedir. “Sanatın Mitolojisi” kitabı mitosların sanat alanlarından resim ve heykel eserlerine ne kadar etki ettiğini göstermektedir. Özellikle Antik Yunan uygarlıklarında mit ve mitosların sanat dalları üzerine etkileri incelenirken pek çok uygarlıktan çıkan mit ve mitosların sanat ve dallarına etkileri incelenmektedir.

Sanat tarihi terminolojisi kitapları çok sayıda uygarlığı içerisinde barındıran ve sanat üzerine etkilerini genel bir inceleme ile anlatan kitaplar olurken değişken kaynaklarda bulunabilmektedir. Üniversite kaynaklarına ek olarak sanat tarihi açıköğretim kitap bilgileri kategorilere ayrılan alanlar arasında yer almasına karşın kitaplar farklı çeşitleri ile de satışa sunulmaktadır. Sanat tarihi el kitapları okurlar tarafından üniversite ve eğitim alanlarında kullanılan kaynaklar arasında el kitapları sıklıkla yer almaktadır. Sanat tarihi kitapları farklı yazar ve yayınevleri tarafından erişilebilir fiyatlardan satışa çıkarılmaktadır.