Cengiz Aytmatov Kitapları Nelerdir?

Basımevinde basılan, kapak geçirilip ciltli ya da ciltsiz olarak satışa sunulan ve okumaya yarayan nesnelere genel anlamda kitap adı verilmektedir. Tarih, felsefe, edebiyat ve daha birçok alanda kitaplar basılmaktadır. Kitaplar, tarih kitapları, romanlar, öykü kitapları, deneme kitapları, biyografi-otobiyografi kitapları, araştırma-inceleme kitapları, şiir kitapları şeklinde sınıflandırılmaktadır. Her kitabın konusu, ana fikri ve türü farklılık göstermektedir. Cengiz Aytmatov, yazar, edebiyatçı, siyasetçi, diplomat gazeteci ve veteriner teknikeri olarak tanınmıştır. Kırgız edebiyatçı, Türk edebiyatının önemli yazarları arasında yerini almıştır.

Cengiz Aytmatov’un eserlerinde başlıca işlediği konular şunlardır:

• Aşk
• Kırgız kültürü
• İyi-kötü çatışması
• Kaderin kaçınılmaz oluşu
• Savaş
• Eğitim
• Baskı rejimlerinin yarattığı bireysel ve toplumsal krizler
• Mankurt kavramı
• Av ve avlanma’dır.

Cengiz Aytmatov, okurlarına farklı türlerde kitaplar sunmaktadır. Okurlar, ilgilendikleri konular çerçevesinde kitap seçimi yapabilmektedir. Cengiz Aytmatov’un romanları, birçok ödüle layık görülmüştür. Yazara ait romanlar, okurları farklı bir dünyaya sürüklemektedir. Günlük hayatın kaygılarından uzaklaşan okurlar, yeni bir dünyanın içine girerek hayal güçlerini geliştirmektedir.

Cengiz Aytmatov Kitap Önerisi Nelerdir?

Cengiz Aytmatov, 12 Aralık 1928 tarihinde Kırgızistan’da dünyaya gelmiştir. Seçkin bir devlet adamı olan babası tutuklanarak kurşuna dizilmiştir. Tatar kızı olan annesi, tiyatro aktrisliği yapmıştır. Yazarın gençlik dönemi siyasi açıdan sıkıntılı bir döneme denk gelmiştir. Genç yaşta çalışmaya başlayan Aytmatov, II. Dünya Savaşının etkilerini yaşamıştır. On dört yaşındayken köyündeki sekreterliğe girerek makine sayımı, vergi tahsildarlığı gibi işlerde çalışmıştır. Daha sonra köyünden Kazakistan’a gitmiş ve veterinerlik eğitimi almıştır. Ardından Bişkek’e gitmiş ve öğrenim hayatına devam etmiştir. 1956-1958 yılları arasında Moskova’da Edebiyat Enstitüsü’nde eğitim görmüştür.

 Yazarlık hayatına Pravda gazetesi ile başlamıştır. 1957 yılında Sovyet Yazarlar Birliği’ne üye olmuştur. 1963 yılında Lenin Ödülü’ne layık görülmüştür. Yüz elliden fazla eseri olan yazar, 1990-1994 yılları arasında Rusya’yı, ardından ise 2008 yılına kadar Kırgızistan’ı büyükelçi olarak temsil etmiştir.

Yazar, “Gün Olur Asra Bedel” adlı romanının film çekimleri sebebiyle gittiği Kazan’ da 16 Mayıs 2008 tarihinde rahatsızlanmış ve böbrek yetmezliği sebebiyle tedavi olmak üzere Almanya’ya götürülmüştür. Tedavisi devam ederken komaya giren Aytmatov, 10 Haziran 2008 tarihinde Nürnberg’de vefat etmiştir.

Türk dünyasının ünlü yazarlarından olan Aytmatov, postmodern roman türünde eserler vermiştir. En sevilen Cengiz Aytmatov eserleri şu şekildedir:

• Kassandra Damgası: Bir uzay istasyonuna kendini hapsedip kötülük alametlerini takip eden Rus bilim adamı, yaptığı keşif sayesinde dünyada köklü değişimler yapmayı istemektedir. Kötülüğün genetik kodlarını çözerken, yolu ünlü bir fütürolog ile birleşmiştir. Yazar, bu romanında bilim kurgu ögelerine ağırlık vermiştir.
• Elveda Gülsarı: Cengiz Aytmatov’un “Elveda Gülsarı” isimli eseri, Kırgız-Kazak Türklerinin töre ve folklorunu ebedileştiren bir eserdir. Gülsarı, cins ve ünlü bir yorga atının ismidir. Eserde, Gülsarı’nın doğumundan ölümüne kadar geçen fırtınalı hayat macerası ve onun yetiştiricisi olan Tanabay’ın yaşamı anlatılmıştır. Tanabay, can çekişen atının yanında geçmişiyle hesaplaşmıştır. Tanabay, kendini devrime, mutlu yarınlara adamıştır. Ancak siyasi rejim yüzünden ömrü mutsuzluklar ile geçmiştir.
• Yüz Yüze : Bir Kırgız köyündeki erkeklerin askere çağrılması sonucunda hayatlarını tek başlarına devam ettirmek zorunda kalan kadınlar ve o kadınların yaşadığı zorluklar anlatılmıştır. Bu kadınlardan bir tanesi olan Seyde, cesareti ve fedakârlığı ile dikkat çekmektedir. İsmail ise savaştan kaçıp mağaraya saklanmıştır. İsmail ve Seyde’nin aşkı romanda detaylıca anlatılmaktadır. Cengiz Aytmatov “YüzYüze” adlı eseri yayımlandığı dönemde oldukça ses getirmiştir.
• Dişi Kurdun Rüyaları: Yazarın son romanıdır. Romanda iyi-kötü, ilahi adalet ve kader gibi konular sorgulanmıştır. Romandaki önemli karakterler arasında Taşçaynar, Akbar, Orhan ve Abdias sayılabilmektedir. Kaçakçılık ve aşk konuları birbirleriyle ilişkilendirilerek işlenmiştir. Roman, ilk olarak dişi kurt Akbar’ın gözüyle anlatılmaktadır. Sıcak göl etrafında yaşayan iki kurdun hayat hikayeleri özetlenmiştir.
• Sultanmurat: İkinci Dünya Savaşı yıllarında Kırgızistan’ın bir köyünde, cephedeki askerlerin ihtiyaçlarının karşılanması için yediden yetmişe herkesin hava ve savaş şartlarıyla mücadelesi konu edilmiştir. Zeki ve güzel olan Mirzagül’e aşık olan Sultanmurat, 15 yaşındadır. Sultanmurat, cephedeki askerlere yardımcı olmak için seçilen köyün beş genci arasındadır. Eserde, Sultanmurat’ın gözünden savaşın yıkıcılığı ve insanların canavarlaşması anlatılmaktadır.
• Deve Gözü: Yazarın ilk öyküleri arasında yerini almıştır. Eserde, halk ile aydın arasındaki çatışmaya yer verilmiştir. Kısalığına rağmen okuyucuda derin izler bırakan eser, yazarın üslubu sayesinde çok beğenilmektedir.

Cengiz Aytmatov’un En Sevilen Eserleri Hangileridir?

Eserleri 176 dile çevrilen yazar, mitlere, efsanelere ve halk hikâyelerine yaptığı göndermeler ile ünlüdür. 1966 yılından sonra eserlerini Rusça kaleme alan Aytmatov, mitolojiyi çağdaş bir zeminde sentezlemek ve yeniden yaratmak istemiştir. Cengiz Aytmatov en çok okunan kitapları arasında yer alanlar aşağıda listelenmiştir:

• Beyaz Gemi: Issık Gölü etrafında geçen kitapta küçük bir çocuğun gözünden Sovyet dönemi eleştirisi yapılmıştır. Romanda yer alan Mümin dede gelenekçiliği temsil ederken damadı Orozkul ise yozlaşmanın tipik bir örneğidir. Eserde okura Sovyet döneminin sıkıntı, ümit ve beklentileri yansıtılmıştır. Orozkul, orman işçilerinin amiridir ve Mümin’in kızı ile evlidir. Çocuğu olmayan Orozkul, eşini sürekli dövmektedir. Mümin dede bu duruma ses çıkaramaz çünkü yaşlıdır ve bir yere gidememektedir. Dedesi tarafından büyütülen çocuğun hayal dünyası çok geniştir. Isık Göl’deki beyaz gemiye ve hayalindeki babasına ulaşacağı günü düşlemektedir. Cengiz Aytmatov Beyaz Gemi eseri ile adından söz ettirmektedir.
• Toprak Ana: Yazar, bu romanı sayesinde Lenin Ödülü’ne layık görülmüştür. Romanda, İkinci Dünya Savaşı dönemlerindeki bir köy yaşamı anlatılmıştır. Oğullarını, kocasını ve gelinini kaybeden romanın başkahramanı ile savaşın yıkıcı etkileri anlatılmıştır. Yazar Cengiz Aytmatov’un ilk romanı olmasıyla bilinmektedir. Cengiz Aytmatov “Toprak Ana” eserinde başkahraman Tolgonoy’dur. Tolgonoy, sık sık toprak ana ile konuşarak dertlerini döken bir annedir. Tolgonoy, kolhoz işiyle geçinmektedir. İşini severek yapmaktadır ve Suvankul adlı bir adamla aşk evliliği yapmıştır. Bu evlilikten üç erkek çocuk sahibi olmuştur. Savaş çıktığında aile yapısı bozulmuş ve oğulları askere gitmiştir. Oğullarının ve eşinin ölüm haberini alan acılı kadın, geliniyle yalnız kalmıştır. Romanın ilerleyen kısımlarında gelini, bir çoban tarafından hamile kalmıştır ve çocuğu doğururken ölmüştür. Tolgonoy bu bebeği kendi torunu gibi sahiplenir ve onu zor şartlar altında büyütür.
• Cengiz Han’a Küsen Bulut: Bu eserde, “Gün Olur Asra Bedel” kahramanlarından öğretmen Kuttubayev’in ölümü anlatılmaktadır. Kuttubayev’i suçlayan askeri savcı KGB, en önemli kanıt olarak onun, Cengiz Han’la ilgili bir efsaneyi yazmış olmasını göstermektedir. Bu efsane, Avrupa’yı fethetmek isteyen Cengiz Han’ın Sarı-Özek’ten geçtiği sırada, orduda yer alan iki sevgilinin trajik ve duygusal öyküsüdür. Eserde, güzel bir aşk hikâyesi ve mutlak güç karşısında bireyin yeri işlenmiştir.
• Selvi Boylum Al Yazmalım: Cengiz Aytmatov “Selvi Boylum Al Yazmalım” eserinde hızlı gelişen teknolojinin halkın yaşamına olumsuz yansımalarını işlemiştir. Birbirini seven ve talihsiz olaylar sonucunda ayrılmak zorunda kalan en sonunda da garip bir tesadüf sayesinde tekrar karşılaşan iki insanın parçalanmış hayatları anlatılmıştır. Eserde, dönemin toplumsal durumu gözler önüne serilmiştir. Cengiz Aytmatov “Al Yazmalım” olarak da bilinen bu eseriyle dikkatleri üstüne çekmiştir.

Yazara ait en çok okunan eserler arasında yer alan bu kitaplarda genellikle İkinci Dünya Savaşı ve savaşın yıkıcı etkileri anlatılmıştır. Sade bir dil kullanan yazar, köy yaşamından sıklıkla bahsetmiştir.

Cengiz Aytmatov Kitap Setleri Nelerdir?

Cengiz Aytmatov kitapları set olarak ya da ayrı ayrı alınabilmektedir. Cengiz Aytmatov kitap fiyatları setlerde yer alan kitap sayısına göre değişiklik göstermektedir. Yazarın eserleri, yazıldığı tarih takip edilerek sırasıyla okunabilmektedir. Kitap setlerinde genellikle çok okunan eserler yer almaktadır. Kitap setlerinde en çok yer alan Cengiz Aytmatov eserlerinden bazıları şunlardır:

• Kızıl Elma-Oğulla Buluşma: “Kızıl Elma”, yazarın ilk dönem eserleri arasındadır. Şehir ve aşk hika Aşkın temiz heyecanı anlatılır. “Oğulla Buluşma” eserinde ise bir baba tarafından evladına duyulan ıstıraplı hasret anlatılmıştır. Yazar, bu eserlerde duygularını net ve saf bir şekilde okurlarına aktarmıştır.
• Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek: Eserde, mitoloji ile günlük hayatın bir araya getirilmesi ve insanlığın en büyük erdemlerinden olan metanet ve fedakârlığın trajik hayatlarımızda ne kadar önemli olduğu anlatılmıştır. Bu hikaye, yazarın diğer eserlerinden farklı olarak bozkırda değil denizin ortasında geçmektedir. Bir babanın, evladı için hayatından vazgeçmesi anlatılmıştır. Küçük bir çocuk olan Kirisk’in ölmemesi için üç adamın ölmesi okurları derinden etkilemektedir.
• İlk Öğretmenim: Hayatları göçebelik ve basit tarım, hayvancılık ile geçen komünal topluluklar şeklinde örgütlenen Kırgız toplumu, aniden meydana gelen Bolşevik Devrimi sonrasında yeni bir dünya hayal etmeye başlamıştır. İlk başlarda bu hayaller bireyseldir ve dirençle karşılanmıştır. Ancak paylaşıldıkça tüm toplumun değişmesine sebep olmuştur. Düyşen, devrim ideallerinde olan Kırgız bir gençtir. Savaş sırasında edindiği sınırlı eğitim sayesinde tamamen değişmiştir. Cengiz Aytmatov ilk öğretmen olan Düyşen’in ataerkil geleneklere karşı koyması sonucunda yaşadığı maceraları anlatır. Düyşen, hem köyün hem kendisinin hem de gelecek kuşakların kaderini değiştirmiştir.

Yazar, eserlerinde genellikle mekân olarak bozkır tasviri yapmaktadır. “Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek” adlı eserinde mekân olarak denizi seçen yazar, kendini tekrarlamaktan kaçınmış ve yaratıcılığını gözler önüne sermiştir.

Cengiz Aytmatov Aşk Konulu Eserleri Nelerdir?

Cengiz Aytmatov aşk kitabı kategorisinde çok fazla eser vermemiştir. Yazar, genellikle İkinci Dünya Savaşı konusunu işlemiş ve savaş temasıyla aşkı harmanlamıştır. Yazara ait olan “Cemile” eseri, Louis Aragon tarafından ‘’Dünyanın en güzel aşk hikâyesi’’ şeklinde tanımlanmıştır. Yazarın aşk temasına yer verdiği bazı eserleri şunlardır:

• Cemile: Cengiz Aytmatov Cemile eserinde II. Dünya Savaşından bahsetmiştir. Çok güzel bir kadın olan Cemile, soylu ve zengin bir ailenin gelini olmuştur. Evlendiğinden kısa bir süre sonra savaş başlamıştır ve Cemile’nin kocası savaşa katılmıştır. Uzun süre dönmeyen kocasını görmek için savaştan sakat olarak gelen Danyar adlı genç ile savaş alanına erzak götürmek istemiştir. Zaman geçtikçe Danyar ve Cemile arasında aşk başlamıştır. Bir gün Danyar ve Cemile köyden kaçmıştır. Kocası savaştan dönmüştür ve olaylara çok sinirlenmiştir. 
• Ebedi Gelin: Eski bir efsaneye göre, Ebedi Gelin, Üzengili Dağları’nda kaybolan sevgilisini yüzyıllardır aramaktadır. Sınırsız insan kötülüğü sevgilileri ayırmıştır. Ebedi Gelin’in ağıdı, yüzyıllar sonra bile, kaderin birleştirdiği insanların karanlık trajedisine karışmıştır. Dağların yırtıcısı Jaabars, ekonomik şartlar altında ezilen ve dışlanan Arsen Samançin, parayı önemsiz gören zengin avcılar, güzel bakışlı Eles ve hırslarına yenik düşen yoksul köylüler anlatılmıştır. Hepsinin kaderi bir dağ başında birleşecektir.
• Şafak Sancısı: Hayat, aşk, tarih, edebiyat, dünya politikası, çevre sorunları üzerinde durulmuştur. İki kardeş ülke olan Kırgızistan ve Kazakistan’ın zengin bilgi dünyaları, hayal alemleri ve güçlü düşünceleri gün yüzüne çıkmıştır. Yazar bu eserinde, insanlığın manevi açlığının altını çizerek inancın, sevginin, hakikat aşkının, bilginin, hikmetin insanlığı kurtaracak tutanaklar olduğunu belirtmiştir.
• Fuji-Yama: Cengiz Aytmatov kitapları isimleri arasında en ilgi çeken eserler arasındadır. Eser, insan olma konusu üzerine yazılmış bir tiyatro oyunudur. Sevgi, dostluk, adalet, hak, güven gibi kavramlar sorgulanmıştır.
• Yıldırım Sesli Manasçı- Asker Çocuğu- Beyaz Yağmur: Eser, insan, mekân ve hafıza arasında birbirini besleyen ilişkilerin gözler önüne serilmesi açısından oldukça önemlidir. “Asker Çocuğu” hikâyesinde çocuğa geniş bir hayal dünyası verilmiştir. Yetim bir çocuğun babasına duyduğu hasret işlenmiştir. “Beyaz Yağmur” hikâyesinde aşkın en saf hali anlatılmıştır. “Yıldırım Sesli Manasçı”da ise ölümsüz olanın insan değil fikirler ve düşünceler olduğu anlatılmıştır. Fikirlerin insandan insana geçtiği vurgulanmıştır. Ölümsüz olan Manas’tır.
• Gün Olur Asra Bedel: Cengiz Aytmatov “Gün Olur Asra Bedel” adlı eserinde geleneklerini korumaya çalışan insanları konu edinir. Komünizm sırasında yaşanan anılar, insanların kutsal kabul ettiği şeylerin yok sayılması, aşkın sorgulanması romanda ele alınan konulardandır. Eserde, Stalin diktatörlüğüne eleştirel bir bakış getirilmiştir. Bu bakış, devlet kademelerindeki kişilerin olumsuz karakterler olarak gösterilmesiyle kendini göstermiştir.

Cengiz Aytmatov bütün kitapları, aşkın, acının, savaşın iç içe geçmiş hallerini okura yansıtır. Yazar, romanlarıyla dünyaca tanınmıştır. Aşk, aile hayatı, yarım kalan aşk öyküleri, günlük hayat, savaşın getirdiği yıkım, insanların savaş yüzünden insanlıktan çıkması üzerine yazdıkları sayesinde dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır.

Türk edebiyatındaki en başarılı roman örneklerinden bazılarını veren Cengiz Aytmatov, öykü türüyle de ilgilenmiştir ve aynı zamanda tiyatro oyunları da yazmıştır. Toplumu ve hayatı yorumlamada okurlarına öncülük etmiş olan yazar, İkinci Dünya Savaşı’nı bütün yönleriyle işlemiştir. Yazarın, köylüleri, ezilmiş insanları işlemesi toplum tarafından sevilmesine neden olmuştur. Yazarın eserlerinde yer alan dinamizm dikkat çeken unsurlardan birisidir. Yazar, “Dişi Kurdun Rüyaları” ve” Elveda Gülsarı” romanlarında sadece insanların değil aynı zamanda hayvanların da psikolojisini başarılı bir şekilde dile getirmiştir. Romanlarında kurt ve at gibi hayvanları barındırmış, onlara insani özellikler atfetmiştir.

Yazar, edebi hayatına ek olarak, Avrupa Birliği, NATO, UNESCO ve Benelüks ülkelerinin Kırgız delegeliğini üstlenmiştir. Eski Kırgızistan Dışişleri Bakanı Askar Aytmatov’un babasıdır. Cengiz Aytmatov tüm kitapları incelendiği zaman, kitapların genellikle mitolojik unsurlar barındırdığı görülür. Kitaplarında sade ve akıcı bir dil kullanan yazar, eleştiriler üzerinde durur. Başarılı yazar Cengiz Aytmatov’a olan ilginin artması, hakkında kitaplar yazılmasına sebep olmuştur.

Prof. Dr. Ali İhsan Kolcu tarafından yazılan Bozkırdaki Bilge Cengiz Aytmatov adlı eserde, yazarın dilimize çevrilmiş bütün eserleri incelenmiştir. Yazarın eserlerinde bireyin, milli kimliğini kaybetmeden evrensel bir paydada topladığı gözlemlenmektedir. Cengiz Aytmatov, insanı evrende değil, evreni insanın içinde gören ve dikkat, duyarlılık sahibi biridir. Cengiz Aytmatov kitap serisi satın almak isteyen okurlar, yazara ait kitap setlerini detaylıca incelemeli ve ilgi alanına göre tercihte bulunmalıdır.