J. R. R. Tolkien veya tam adıyla John Ronald Reuel Tolkien (3 Ocak 1892 - 2 Eylül 1973), Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi gibi fantastik edebiyatın en ünlü kitaplarını yazan İngiliz yazar, şair, filolog ve akademisyendir. Orta Dünya'nın yaratıcısıdır. Fantastik edebiyatın babası olarak anılmaktadır.
Tolkien, Güney Afrika'nın Bloemfontein şehrinde Arthur Reuel Tolkien ve Mabel Tolkien'in çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Resim çizmeyi ve kitap okumayı seven, dillere meraklı bir çocuktur. 1911 yılında Oxford Exeter Koleji'ne gitmeye başlamıştır. 1915 yılında birincilikle mezun olmuştur. Birinci Dünya Savaşı'na giren İngiltere ordusuna teğmen olarak katılmıştır. 1916 yılında Edith Bratt ile evlenmiştir. Bu evlilikten John Francis, Michael Hilary, Christopher John ve Priscilla Anne isimlerini verdikleri dört çocukları olmuştur.
John Ronald Reuel Tolkien, savaşın ardından Oxford'da akademisyen olarak çalışmaya başlamıştır. Profesör olmuştur. 21 Eylül 1937’de Yüzüklerin Efendisi'ne giriş niteliğindeki Hobbit'i yayımlamıştır. 1954 ve 1955 yıllarında Yüzüklerin Efendisi kitabını Yüzük Kardeşliği, İki Kule ve Kralın Dönüşü adlarıyla üç cilt halinde yayımlamıştır.
Tolkien okumaya nereden başlayacağına karar veremeyen okurlar için birçok Tolkien okuma listesi hazırlanmıştır. Bu listelerin bir kısmı kronolojik sırayla ilerlerken bir kısmı da tavsiyeler üzerinden ilerlemektedir. Tolkien hayranlarınca en çok önerilen okuma sırası Hobbit ile başlayıp Yüzüklerin Efendisi ve Silmarillion kitabı ile devam etmektedir.
John Ronald Reuel Tolkien, 3 Ocak 1892 tarihinde Güney Afrika'nın Bloemfontein şehrinde İngiliz banka müdürü Arthur Reuel Tolkien ve Mabel Tolkien'in çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Babası Arthur, 15 Şubat 1896 tarihinde vefat edince annesi ve kardeşiyle beraber Birmingham şehrindeki bir köy olan Sarehole'a yerleşmiştir.
Tolkien, resim çizmeyi ve kitap okumayı seven, dillere meraklı bir çocuktur. 1904 yılında annesi Mabel'i kaybetmiştir. Kardeşiyle beraber teyzesinin yanına gitmiş ve burada Peder Francis himayesine girmiştir. 1911 yılında Oxford Exeter Koleji'ne gitmeye başlamıştır. 1915 yılında birincilikle mezun olmuştur.
J. R. R. Tolkien 16 yaşına geldiğinde ileride evleneceği ve hayatı boyunca seveceği Edith Bratt ile tanışmıştır. Fakat Tolkien’in velisi konumundaki koyu bir Katolik olan Peder Francis, Edith'in hem Tolkien'den 3 yaş büyük olması hem de Protestan olmasından dolayı bu ilişkiyi onaylamamıştır. Aradan geçen yılların ardında Edith Bratt ve Tolkien 1913 yılında nişanlanmış, 1916 yılında da evlenmiştir. Bu evlilikten John Francis (1917–2003), Michael Hilary (1920–1984), Christopher John (1924–2020) ve Priscilla Anne (1929-2022) isimlerini verdikleri dört çocukları olmuştur.
John Ronald Reuel Tolkien 1915 yılında, 1914'te Birinci Dünya Savaşı'na giren İngiltere ordusuna teğmen olarak katılmıştır. 1916 yılında Fransa'ya gönderilmiştir. En yakın arkadaşlarından ikisinin öldüğü Somme Muharebesi'ne katılmıştır. Hastalandığı için yılın son aylarında İngiltere'ye geri gönderilmiştir.
Tolkien, savaşın ardından Oxford'da akademisyen olarak çalışmaya başlamıştır. Oxford İngilizce Sözlüğü için çalışmıştır. Profesör olmuştur ve 1959 yılına kadar bu görevde kalmıştır. Dünyanın en önemli dilbilimcilerindendir. Akademik çalışmalarının yanı sıra kitapları için de birçok dil yaratmıştır.
John Ronald Reuel Tolkien, 21 Eylül 1937 tarihinde Yüzüklerin Efendisi'ne giriş niteliğindeki Hobbit'i yayımlamıştır. Masal türüne ait bir çalışma olarak kabul edilen bu kitap yayımlandıktan sonra büyük bir başarı elde etmiştir. Ve yazarın yayımlanacak diğer kitapları için de merak uyandırmıştır. 1954 ve 1955 yıllarında Tolkie'nin üniversitede öğrenciyken yazmaya başladığı Yüzüklerin Efendisi; Yüzük Kardeşliği, İki Kule ve Kralın Dönüşü adlarıyla üç cilt halinde yayımlanmıştır. Bir İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörünün "fantazi" türünde bir eser yazması eleştirmenlerce şaşkınlıkla karşılanmıştır. Hakkında olumlu ve olumsuz birçok yorum yapılmıştır. Bu eleştiriler karşısında Tolkien'in cevabı ise şöyle olmuştur: "Yüzüklerin Efendisi şunların ikisinden biri: seversin, seversen: yuhalarsın sevmezsen!"
J. R. R. Tolkien 1959 yılında emekli olduktan sonra şöhretini giderek artırmıştır. Çok satan yazarlar arasına girmiştir. C. S. Lewis tarafından Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilmiştir. Eşi Edith ile beraber bir sahil beldesi olan Bournemouth'a taşınmıştır. Fakat Edith, 29 Kasım 1971'de vefat etmiştir. Tolkien'de Oxford'a dönmüştür.
Tolkien Oxford'a döndükten sonra birçok ödül almış, şöhreti artarak devam etmiştir. Son yıllarında "Silmarillion" eseri üzerinde çalışmıştır; fakat eserini tamamlayamamıştır. J. R. R. Tolkien 2 Eylül 1973 tarihinde 81 yaşındayken vefat etmiştir. Vasiyeti üzerine eşi Edith ile tek bir mezara gömülmüştür ve mezar taşlarına da Orta Dünya'nın efsanevi aşıkları olan Beren ve Luthien adları yazılmıştır. John Ronald Reuel Tolkien ve Edith Tolkien’in mezarı Oxford'da bulunan Wolvercote Mezarlığı'ndadır.
J. R. R. Tolkien biyografisi incelendiğinde yarım kalmış eserlerinin, notlarının ve defterlerinin oğlu Christopher Tolkien tarafından yayıma hazırlandığı görülmektedir. Christopher Tolkien, babası gibi dilbilimcidir ve Oxford'da öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Tolkien'in vefatından sonra yayımlanmış en ünlü eserleri şunlardır: Silmarillion, Orta Dünya Tarihi, Bitmemiş Öyküler, Hurin’in Çocukları, Sigurd ve Gudrun Efsanesi, Beren ve Luthien, Gondolin’in Düşüşü.
J. R. R. Tolkien, resim çizmeyi ve kitap okumayı seven, dillere meraklı bir çocuktur. 1892 yılında Güney Afrika'da doğmuş olsa da babası Arthur 15 Şubat 1896 tarihinde vefat edince annesi ve kardeşi Hilary Arthur Reuel Tolkien ile beraber Birmingham şehrindeki bir köy olan Sarehole'a yerleşmiştir. Böylece İngiltere'nin kırsal bölgelerini görme fırsatına sahip olmuştur. Bu bölgeler J. R. R. Tolkien'i etkilemiş, Hobbit diyarı Shire için ilham olmuştur.
Tolkien 1904 yılında annesi Mabel'i kaybetmiştir. Kardeşiyle beraber teyzesinin yanına gitmiş ve burada Peder Francis himayesine girmiştir. Peder Francis, J. R. R. Tolkien’in hayatı için önemlidir. Ağzından düşürmediği piposuyla Tolkien'in karakterlerine ilham olmuştur. Hayırsever birisidir. "Francis Baba" olarak adlandırdığı adamın Tolkien'e birçok yardımı olmuştur.
J. R. R. Tolkien kitap okumayı seven, dillere meraklı bir çocuktur. İlk dil ve botanik eğitimlerini annesi Mabel Tolkien'den almıştır. Annesinin vefatından sonra King Edward’ın Okulu'nda eğitim görmeye başlamıştır. 1911 yılında Oxford Exeter Koleji'ne gitmiştir. 1915 yılında İngiliz Dili ve Edebiyatı'ndan birincilikle mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından İngiltere ordusuna teğmen olarak katılmıştır.
J. R. R. Tolkien, Kings Edward's'ta okurken üç arkadaşı Rob Gilson, Geoffrey Bache Smith ve Christopher Wiseman ile beraber T.C.B.S. (Barrov Topluluğu Çay Kulübü) adını verdikleri bir topluluk kurmuşlardır. Topluluğun adı okulun yakınlarında ve kütüphanede çay içmeye olan düşkünlüklerinden gelmektedir. Topluluk okuldan ayrıldıktan sonra da iletişim kurmaya devam etmiştir; fakat birçok üyesi Birinci Dünya Savaşı'nda vefat etmiştir.
J. R. R. Tolkien, 2. Dünya Savaşı'nda İngiliz silahlı kuvvetlerin kriptoloji (şifreleme bilimi) kısmında çalışmayı kabul etmiştir. Bu hususta eğitim almak için kurslara da katılmıştır. Fakat sonrasında hizmeti gerekli görülmemiştir.
J. R. R. Tolkien, Birinci Dünya Savaşı’ndan döndükten sonra Oxford'da akademisyen olarak çalışmaya başlamıştır. Dilbilim ve Eski İngilizce konularında uzmanlaşıp 1945'te Oxford Üniversitesi'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörü olmuştur. Aynı üniversitede öğretim üyesi olan Narnia Günlükleri ve Kozmik Üçleme’nin yazarı Clive Staples Lewis ile yakın arkadaştır. 1925 - 1945 yılları arasında Anglo-Sakson, 1945 - 1959 yılları arasında İngiliz dili ve edebiyatı dersleri vermiştir. 1959 yılında emekli olmuştur.
J. R. R. Tolkien dünyanın en önemli dilbilimcilerindendir. Çocuk yaşta kendini göstermeye başlayan dil merakı yaşamı boyunca sürmüştür. Dil üzerine akademik çalışmalar yapmıştır. Kitaplarında kullandığı Quenya ve Sindarin Elfçesi gibi birçok dil yaratmıştır. Tolkien dilleri sadece oluşturmakla da kalmamış diller için alfabeler icat etmiş, bu dillerde şiirler ve şarkılar yazmıştır.
John Ronald Reuel Tolkien'in deneyimleri ve ilgi alanları eserlerine katkı sağlamıştır. Çocukluk yıllarında yaşadığı Sarehole ve İngiltere'nin kırsal bölgeleri, Hobbit diyarı olan Shire için ilham olmuştur. 1911'de yaptığı İsviçre seyahatinin elflerin diyarı Rivendell şehri için ilham verdiği iddia edilmektedir. Tolkien, Birinci Dünya Savaşı'nda yaşadıklarından da çok etkilenmiştir. Bu etki Orta Dünya'daki savaş tasvirlerine yansımıştır.
Tolkien'in küçük yaşta kendini gösteren dil merakı ve yeteneği yaşamı boyunca devam etmiştir. Filoloji, epistemoloji, mitoloji ve edebiyatta son derece yetkin bir konuma gelmiştir. Tüm bu bilgileri sayesinde geniş bir hayal gücüne sahip olmuştur ve özgün diller yaratmıştır. Tolkien’in eserlerinde eski destanların, Katolik öğretilerin, mitolojinin izleri görülmektedir. Ejderhalara özel bir ilgisi vardır. Hikayelerinin illüstrasyonlarını da kendisi hazırlamıştır.
J. R. R. Tolkien'in 12 adet eserleri aşağıda listelenmiştir:
John Ronald Reuel Tolkien, 21 Eylül 1937 tarihinde Yüzüklerin Efendisi'ne giriş niteliğindeki Hobbit'i yayımlamıştır. Başta Tolkien'in kendi çocukları için yazdığı bir eserdir. Fakat yayımlandıktan sonra farklı yaş gruplarından birçok okur tarafından çok beğenilmiştir. Dünya çapında milyonlarca satmıştır.
Hobbit kitabında Tek Yüzük, elf kılıcı Sting, cüce zırhı Mithril gibi Orta Dünya'ya özgü birçok nesne yer almaktadır. Masal türüne ait bir eser olarak kabul edilmektedir. İlk cümlesi Tolkien’in öğrencilerinin sınav kağıtları üzerinde düzeltmeler yaptığı sırada, 1930'lu yılların başında boş bir kağıda yazdığı şu cümledir: "Yerin içine oyulmuş bir delikte bir hobbit yaşardı."
Hobbit özeti şu şekildedir: Bir hobbit olan Bilbo Baggins, kendi kendine yeten, huzurlu bir hayat sürmektedir. Bir gün Gandalf ve 13 cüce onu bir maceraya götürmek için kapısında belirir. Muhteşem Smaug adındaki ejderhanın yıllar önce cücelerin elinden aldığı Yalnız Dağ'ı ve hazineleri geri alacaklardır.
Tolkien'in Hobbit kitabı ile yakaladığı başarı sonrasında yeni eserleri merakla beklenmeye başlamıştır. Yazımı tam on yedi yıl süren ve Hobbit'in devamı niteliğindeki Yüzüklerin Efendisi kitabını ekonomik sebeplerden ötürü tek cilt olarak yayımlayamamıştır. Seri Hobbit’ten yaklaşık on beş sene sonra 1954 ve 1955 yıllarında "Yüzük Kardeşliği", "İki Kule" ve "Kralın Dönüşü" adlarıyla üç cilt halinde yayımlanmıştır.
Yüzüklerin Efendisi güç yüzüklerinin hepsine hükmedecek olan Tek Yüzük üzerinedir. Hobbit'e göre daha gizemli, karanlık ve karmaşık bir havaya sahiptir. Dili daha ağırdır. Hem bir fantezi romanı hem de insanlık durumu, sorumluluk, iktidar ve savaş üzerine bir romandır. Fedakârlık ve dostluk üzerine, hırs ve ihanet üzerine bir romandır. Yüzüklerin Efendisi’ni bir yolculuk, bir büyüme öyküsü olarak değerlendirmek de mümkündür.
Yüzüklerin Efendisi yayımlandıktan sonra Tolkien'in şöhretini artırmıştır. Yazdığı eser fantastik edebiyatın kilometre taşı olarak kabul edilmektedir. Yarattığı etkiyle, fantezi türünün saygın edebiyat türleri arasına kabul edilmesinde önemli rol oynamıştır. Yüzüklerin Efendisi tüm zamanların en çok satan romanlarındandır.
Yüzük Kardeşliği, John Ronald Reuel Tolkien'in yazdığı Yüzüklerin Efendisi serisinin ilk kitabıdır. İlk kez 29 Temmuz 1954 tarihinde yayımlanmıştır.
Bu ciltte Frodo, Pippin, Merry ve Sam, Gandalf ve Aragorn, hepsine hükmedecek Tek Yüzük'le gölgeler içindeki Mordor'a doğru yola çıkarlar. Peşlerinde ise Karanlıklar Efendisi Sauron'un Kara Süvarileri ve öykünün sonuna kadar bizimle olacak olan Gollum vardır.
İki Kule, John Ronald Reuel Tolkien'in yazdığı Yüzüklerin Efendisi serisinin ikinci kitabıdır. İlk kez 11 Kasım 1954 tarihinde yayımlanmıştır.
İkinci ciltte Frodo ve Sam, Yüzük'le beraber Mordor'un kapılarından geçmeye çalışırken yeni bir yol arkadaşı ediniyorlar. Orklara esir düşen Merry ve Pippin, Orta Dünya'nın en eski ırkıyla tanışıyorlar. Aragorn, Gimli ve Legolas da Orta Dünya'nın kaderini çizecek büyük savaşların ilkine katılıyorlar.
Kralın Dönüşü, John Ronald Reuel Tolkien'in yazdığı Yüzüklerin Efendisi serisinin üçüncü kitabıdır. İlk kez 20 Ekim 1955 tarihinde yayımlanmıştır.
Serinin son cildinde Karanlıklar Efendisi ile Yüzük Kardeşliği, iki cephede karşı karşıya geliyor. Frodo ve Sam ellerinde hepsine hükmedecek Tek Yüzük ile Mordor'un içine, karanlığın kalbine doğru bir yolculuk yaparken, diğerleri ise karanlığa karşı son cephe olan Gondor'da umutsuz bir savunmaya girişiyorlar.
J. R. R. Tolkien ömrü boyunca Silmarillion ile uğraşmıştır. Fakat vefatından 4 yıl sonra oğlu Christopher Tolkien tarafından, Guy Gavriel Kay yardımı ile 1977 yılında yayımlanmıştır. Orta Dünya'nın özü niteliğindedir. Tolkien'in en önemli çalışması olarak kabul edilmektedir.
Silmarillion, Yüzüklerin Efendisi'nde bahsi geçen olaylardan daha kadim bir dönemde yaşananları konu almaktadır. İlk Kara Efendi olan Morgoth'un Orta Dünya'da yaşadığı, Ulu Elflerin Silmarilleri kurtarmak için ona savaş açtıkları çok daha eski bir zamana dayanan efsanelerden oluşur. Sonradan gerçekleşen olayların tasarımına dair temel noktaları içermektedir. Tarih niteliğinde bir kitaptır.
J. R. R. Tolkien'in kitapları birçok kez hem tekli hem de set halinde yayımlanmıştır. Okurlar, kitap serilerini tek tek almak yerine daha hesaplı olması açısından set halinde almayı tercih edebilmektedir. Ülkemizde Tolkien kitaplarının İngilizce setleri de satılmaktadır.
Tolkien'in kitap setleri aşağıda listelenmiştir:
J. R. R. Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi serisi Türkiye'de Metis Yayınları tarafından yayımlanmaktadır. “Yüzüklerin Efendisi, 3 Kitap Takım” Metis Yayınları tarafından yayımlanmıştır. Metis Yayınları, serideki üç kitabı tek ciltte toplayarak Yüzüklerin Efendisi Tek Cilt Özel Basım olarak da yayımlamıştır. Seriyi ilk defa okuyacak okurlara Yüzüklerin Efendisi serisini 3 kitap takım şeklinde almaları önerilmektedir. Yüzüklerin Efendisi serisinin tek ciltli özel basımını ise daha çok Tolkien’e hayran olan, koleksiyon yapmak isteyen okurlar tercih etmektedir.
Hobbit, Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi serisine giriş niteliğindeki kitabıdır. İlk defa Tolkien okuyacaklar için önerilen okuma sırası Hobbit ile başlayıp Yüzüklerin Efendisi ile devam etmektedir. Bu nedenle Tolkien’in kitaplarını okumak isteyenler, Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi setlerini tercih edebilmektedir.
Tolkien Mirası seti, İthaki Yayınları tarafından yayımlanmaktadır. Beş kitaptan oluşan kutulu bir settir. Özel edisyondur. J. R. R Tolkien’in illüstrasyonları metinlere eşlik etmektedir. Daha çok koleksiyoner tarafından tercih edilmektedir.
Tolkien Mirası setinde yer alan 5 kitap aşağıda listelenmiştir:
J. R. R. Tolkien Orta Dünya'nın yaratıcısıdır. Fantastik kitap serileri yazan en ünlü yazarlardandır. Daha çok Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi kitapları ile tanınsa da Orta Dünya'da geçen birçok kitap yazmıştır. Bu kitaplar sadece roman değildir. Şiir, kısa hikâye, fabl ve makale türünde eserleri de vardır. Ayrıca Tolkien'in Orta Dünya ile ilgili olmayan kitapları da mevcuttur.
J. R. R. Tolkien okumak isteyen fakat nereden başlayacağını bilemeyen okurlar için birçok Tolkien okuma listesi hazırlanmıştır. Okurlar bu listelere bağlı kalabilir veya bu listelerden yola çıkarak kendi listelerini oluşturabilir.
İlk defa Tolkien okuyacaklar için okuma sırasına göre Tolkien eserleri okuma listesi aşağıda verilmiştir:
Tolkien okuma rehberleri ikiye ayrılmaktadır. Bazı insanlar Tolkien eserlerini kronolojik sırayla okumayı önerirken bazı insanlar ise okuma rahatlığına göre liste oluşturmaktadır. Kitaplar kronolojiye göre okunduğunda ilk sırada Silmarillion kitabı yer almaktadır. Fakat Silmarillion diğer kitaplara göre daha zor okunan bir eserdir. Bu nedenle Tolkien okumaya başlayacaklara okuması kolay, akıcı bir hikayeye sahip olan Hobbit ile başlamaları tavsiye edilmektedir.
Tolkien hayranlarınca en çok önerilen okuma sırası aşağıda listelenmiştir:
Tolkien kitaplarını kronolojik sırayla okumak isteyen, Orta Dünya kronolojisini merak eden birçok okur vardır. Tolkien'in Orta Dünya kitapları olayların gerçekleşme sırasına göre tarihsel olarak listelenebilmektedir. Bu sayede alternatif bir Tolkien okuma listesi oluşturmak mümkündür.
Orta Dünya'daki olayların gerçekleşme sırasına göre Tolkien kitapları kronolojik okuma sırası aşağıda verilmiştir:
John Ronald Reuel Tolkien, yaşadığı yıllarda Hobbit, Yüzüklerin Efendisi ve Tom Bombadil’in Maceraları gibi kitaplarını yayımlamıştır. Vefatından sonra oğlu Christopher Tolkien, babasının mirasına sahip çıkmış ve babasının yarım kalmış eserlerini, notlarını ve defterlerini yayıma hazırlamıştır. Tolkien eserler tarih sırası incelendiğinde külliyatının büyük bir kısmını vefatından sonra yayımlanan kitaplarının oluşturduğu görülmektedir.
J. R. R. Tolkien hayattayken yayımlanan 8 adet eserleri yayımlanma tarihlerine göre aşağıda listelenmiştir:
J. R. R. Tolkien’in vefatından sonra yayımlanan 19 adet eserleri yayımlanma tarihlerine göre aşağıda listelenmiştir:
John Ronald Reuel Tolkien ve eserleri edebiyat ve popüler kültür üzerinde etkili olmuştur. Kitapları fantezi türünün, saygın edebiyat türleri arasına kabul edilmesinde önemli rol oynamıştır. Kitaplarındaki karakterler ve yerler gerçek dünyadaki birçok nesnenin, sokağın, dağın, şirketin adını etkilemiştir. 2003 yılından beri her 25 Mart Tolkien Okuma Günü olarak kutlanmaktadır. Bu özel günde Tolkien ve Orta Dünya hayranları yazarın kitaplarını okur, sahneler ve sosyal etkinlikler yapar.
Tolkien'in edebiyat etkisi büyüktür. J. R. R. Tolkien fantastik edebiyatın babası olarak kabul edilmektedir. Yüzüklerin Efendisi eserinin oluşturduğu büyük etki ile fantezi yani fantastik türünün, saygın edebiyat türleri arasına kabul edilmesinde önemli rol oynamıştır. Kendinden sonraki fantastik tür yazarlarına yol gösterici olmuştur. Fantezi yazarları, Tolkien’in yarattığı Orta Dünya'dan bolca ilham almıştır.
Tolkien'in popüler kültür etkisi müzik, sinema ve video oyunları gibi birçok geniş alana yayılmıştır. Led Zeppelin, Camel ve Joni Mitchell gibi birçok müzik grubu ve müzisyen şarkılarında Tolkien ve eserlerinden ilham almıştır.
J. R. R. Tolkien’ın en büyük etkisi sinemadadır. Yüzüklerin Efendisi serisi Peter Jackson yönetmenliğinde sinemaya uyarlanmıştır. Filmlerde Elijah Wood, Ian McKellen, Liv Tyler, Viggo Mortensen, Cate Blanchett, Dominic Monaghan, Orlando Bloom ve Hugo Weaving gibi önemli oyuncular yer almıştır. Üçlemenin ilk filmi "Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği" 2001 yılında gösterime girmiştir. Büyük ses getirmiş ve dört Akademi Ödülü kazanmıştır. Üçlemenin ikinci filmi "Yüzüklerin Efendisi: İki Kule" 2002 yılında gösterime girmiştir ve ABD'de 2002 yılının ikinci en büyük gişesini yapmıştır. İki Oscar kazanmış, En İyi Film dalında da aday olmuştur. Üçlemenin son filmi "Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü" 2003 yılında gösterime girmiştir. Film, En İyi Film dahil 11 dalda Oscar almıştır.
Tolkien’ın "Yüzüklerin Efendisi" üçlemesinin öncesini anlatan "Hobbit" eseri Yüzüklerin Efendisi filmlerinin de yönetmeni olan Peter Jackson tarafından sinemaya taşınmıştır. Hobbit serisinin ilk filmi "Hobbit: Beklenmedik Yolculuk" 2012 yılında gösterime girmiştir. Filmde Ian McKellen, Andy Serkis, Martin Freeman ve Cate Blanchett gibi ünlü oyuncular yer almıştır. Serinin ikinci filmi "Hobbit: Smaug'un Çorak Toprakları" 2013'te gösterime girmiştir. Serinin son filmi "Hobbit: Beş Ordunun Savaşı" 2014 yılında gösterime girmiştir. 2014 yılının en çok hasılat yapan ikinci ve tüm zamanların en çok kazandıran filmlerindendir.
Tolkien'in hayatı, 2019 yılında Finlandiyalı yönetmen Dome Karukoski tarafından "Tolkien" adıyla sinemaya uyarlanmıştır. Filmde Tolkien'i Nicholas Hoult, Tolkien'in eşi Edith Mary Tolkien'i ise Lily Collins canlandırmıştır.
Yüzüklerin Efendisi’nin televizyon haklarını 2017 yılında satın alan Amazon, 2022 yılında Amazon Prime Video'da "Yüzüklerin Efendisi: Güç Yüzükleri" adıyla bir dizi yayımlamıştır. Dizi, Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi kitaplarındaki olaylardan binlerce yıl öncesini anlatmaktadır.
Tolkien etkisi bilgisayar oyunlarında da kendini göstermektedir. Warcraft, Warhammer, Elder Scrolls, Dark Souls gibi oyunlarda Tolkien’ın yarattığı karakterlere göndermeler yapılmıştır ve kurguladığı ırklar kullanılmıştır.
Yüzüklerin Efendisi serisi üç kitaptan oluşmaktadır. Serinin ilk kitabı "Yüzük Kardeşliği", ikinci kitabı "İki Kule" ve üçüncü kitabı "Kralın Dönüşü" adlarını taşımaktadır. Kitaplar ilk kez 1654-1955 yılları arasında yayımlanmıştır.