İlber Ortaylı Kimdir?

İlber Ortaylı 21 Mayıs 1947 yılında Avusturya’da bir göçmen kampında dünyaya gelmiştir. O dönemin zorlu şartları ve Stalin’in politikası dolayısıyla, henüz 2 yaşındayken ailesiyle Türkiye’ye yerleşmek zorunda kalmışlardır. Türkiye’de Ankara ilinde ilkokul ve ortaokul öğrenimlerini tamamlamıştır. Öğrenimine Ankara’da devam eden yazar, Ankara Atatürk Lisesinden mezun olmuştur. Üniversite hayatına da Ankara’da devam etmiştir. 1969 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesini bitirmiştir. Yine Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesinin tarih bölümünden mezun olmuştur. Slav ve Doğu Avrupa dilleri hakkında da bilgisi olan İlber Ortaylı, bu alan hakkındaki öğrenim sürecini Viyana Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Halil İnalcık danışmanlığında, Chicago Üniversitesi’nde yüksek lisansını tamamlayan İlber Ortaylı, 1974 senesinde Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde doktor unvanı ile çalışmalara başladı. Daha sonrasında ise çeşitli çalışmaları neticesinde, yine aynı fakültede 1979 yılı itibari ile doçent görevine başladı. İlk olarak Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde hazırlamış olduğu “Tanzimat Sonrası Mahalli İdareler” tezi ile doktor olmuştur. Daha sonra da “Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu” adlı tezi ile doçent olmuştur. 1982 yılında siyasi yaptırımlardan ötürü bir tepki göstergesi olarak, üniversitedeki görevinden ayrılmıştır. Bu olay sonrasında pek çok ülkede farklı farklı üniversitelerde misafir öğretim görevlisi olarak çalışmalarına devam etmiştir. İçerisinde yabancı dergilerin de yer aldığı pek çok dergide, Osmanlı ile Rus tarihi hakkında birçok yazı kaleme almıştır. Profesörlük unvanını ise 1989 senesinde Türkiye Cumhuriyeti’nde alan İlber Ortaylı, şu anda Türkiye’nin en köklü üniversitelerinden birisi olan Galatasaray Üniversitesi’nde çalışmalarına devam etmektedir. Hayatı boyunca pek çok kitap yazıp, araştırma yapan İlber Ortaylı, yedi dil öğrenmiştir ve pek çok ödüle de layık görülmüştür. Bu ödüllerden biri de Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Ödülü olmaktadır. Bunun yanında ünlü tarihçi İlber Ortaylı’nın bildiği diller şöyledir;

• Türkçe
• İngilizce
• İtalyanca
• Farsça
• Fransızca
• Rusça
• Almanca

Belli bir dönem Topkapı müzesinde müze başkanlığı görevinde bulunan ünlü tarihçi İlber Ortaylı, buradaki görevinden 2012 senesi itibari ile yaş haddinden ötürü emekliye ayrılmıştır. Yazmış olduğu eserleri, özellikle her Türk vatandaşının okuması gereken kitaplar arasındadır. Yazdığı kitaplar pek çok kitle tarafından çokça okunan ve beğenilen İlber Ortaylı’nın özellikle Gazi Mustafa Kemal Atatürk isimli kitabı uzun süre çok satanlar listelerinde yerini korumayı başarmıştır. Televizyon programlarında “İlber Ortaylı ile” adlı bir belgesel yayınlanmıştır. Daha sonra “İlber Ortaylı ile Tarih Dersleri” adında bir program yapmıştır. 2000 yılında ise Milliyet gazetesinde makaleler yazmaya başlamıştır. Daha sonra da birçok dergi ve gazetelerde makale yayınlamıştır. Tarih alanında kendinizi geliştirebileceğiniz ve öğrenebileceğiniz birçok İlber Ortaylı kitapları bulunmaktadır.

İlber Ortaylı’nın Aldığı Ödüller Nelerdir?

İlber Ortaylı, yazdığı makaleler, tezler, tarih kitapları ve tarihi her yaştan kişiye öğretme çabası ile çok önemli bir yer edinmiştir. Yurtdışında yaptığı faaliyetler ve tarihi daha da yaygınlaştırmak için yayımladığı birçok eser ile tarihçiliğin uluslar arası önemli bir ismi olmuştur. Yaptığı sayısız çalışmalar sonucunda birçok ödüle layık görülmüştür. İlber Ortaylı’nın aldığı ödüller aşağıda listelenmiştir.

Aydın Doğan Ödülü (2001)

Avrupa ile Akdeniz Arasında Lazio Ödülü (2006)

Puşkin Ödülü (2007)

İlber Ortaylı Kitaplarının Özellikleri Nelerdir?

Son zamanların en çok beğenilen ve takip edilen yazarı İlber Ortaylı, birçok eser yayımlamıştır. Tarih alanında sık sık adından bahsettiren İlber Ortaylı yazdığı kişisel gelişim kitabıyla da çokça konuşulmaktadır. Tarih kitaplarında çoğunlukla nesnel bilgilere yer vermektedir. Okuyucuya tarihi öğretmeyi amaçlamaktadır. Tarih alanında geçmişte yaşanan birçok olayı, padişahları ve mekanları konu almıştır. Kişinin geçmişini tanıması ve öğrenmesi gerektiğini savunmaktadır. Tarih alanında bilgilenmek isteyen kişilerin ilk başvurduğu yazarlardan biri olmaktadır. Kendine has konuşma tarzı ve olayları gerçekçi anlatımıyla birçok okuyucuya ışık olmuştur.

Tarih kitaplarının yanı sıra son olarak kaleme aldığı kişisel gelişim kitabıyla da çok fazla okuyucunun dikkatini çekmiştir. 2020 yılında kaleme aldığı Bir Ömür Nasıl Yaşanır adlı kitabında kişinin kendini geliştirmesi, öğrenmesi ve uygulaması için birçok tavsiyeler vermektedir. Okuyucu tarafından çok rağbet görmüştür. Her yaştan insanın çok severek okuduğu bir kitap türü olmaktadır. Hem bir şeyler öğrenmek hem de etrafta olup biteni anlamaya yardımcı olmaktadır. Son yıllarda en çok okunan Kişisel gelişim kitaplarından biri olmaktadır. 2020 yılında raflarda yerini alan kitap hala tesirini kaybetmeden büyük bir yoğunlukla okunmaktadır.

Tarih Kitapları Okumanın Faydaları Nelerdir?

Tarih okumak bir toplumun geleceği ile ilgili bilgiler vermek açısından önemlidir. Aynı zamanda tarih okumanın faydaları şöyledir:

• Tarihte yaşamış toplumların, sistemlerin, ideolojilerini, hükümetlerin ve kültürlerin teknolojilerinin nasıl inşa edildiğini, nasıl işlendiklerini ve nasıl değişim gösterdiklerini anlamaya faydalıdır. Aynı zamanda dünyanın zengin tarihi, bugün gelinen noktanın ayrıntılı şekilde anlaşılmasına katkı sağlamaktadır.
• Tarih bilgisinin geliştirilmesi, hayatın tüm farklı yönleriyle ilgili bilgilerin geliştirilmesi anlamına gelmektedir. Okurlar, kendi kültürlerinden farklı kültürleri ve bu kültürlerin nasıl inşaa edildiğini öğrenebilmektedir.
• Tarih ilgi çekici hikayelerle doludur. Bu hikayelerden bazıları okurlara ilham verebilmektedir. Ayrıca tarih kitapları farklılıkların daha derin anlaşılmasını teşvik etmektedir.
• Milletler, hikayeler, kahramanlar ve efsaneler koleksiyonundan oluşmaktadır. Bu hikayeler yaşanılan ülkenin bugünkü durumunu ışık tutmaktadır.
• Tarihi kitaplar, ulusların gidişatını değiştiren kişileri ve onların kahramanca eylemlerini hatırlatmaktadır. Bugün yaşanan yeri oluşturan ilham verici olayları öğrenmek tarihseverlere motivasyon sağlamaktadır.
• Geçmiş uyarı işaretleri ile doludur. Bu deneyimleri okumak geçmişten ders çıkarmaya ve yapılan olaylar üzerinde tekrar düşünmeye katkıda bulunmaktadır.
• Tarih kitapları okuyanların sorgulama ve değerlendirme yetenekleri gelişmektedir. Okurlar, dengeli bir sonuç sunmadan önce bilgileri analiz etmeyi ve neden sonuç ilişkisi kurmayı öğrenmektedir.

İlber Ortaylı’nın Kitapları Hangi Dönemleri Anlatmaktadır?

Tarih eski, orta ve yeni ve yakın çağ olarak dört grupta incelemektedir. Bu grupların listesi aşağıda verilmiştir.

• Eskiçağ: Tarihi devir yazıyla başlamıştır. Dolayısıyla Eskiçağ incelemeleri, M.Ö 6. bin yılda Mezopotamya’da hüküm sürmüş ve yazıyı icat etmiş olan Sümer Medeniyeti’nden başlamaktadır. İncelemeler, M.S 476 yılına yani Antik Roma İmparatorluğu’nun çöküşüne kadar devam etmektedir.
• Ortaçağ: Ortaçağ’ın başlangıcı M.Ö 475 yılıdır. Ortaçağ tarihçileri Roma’nın yıkılışından sonra Bizans İmparatorluğuyla başlayan bu dönemi incelemektedir. Bu dönemde Bizans’ın başkenti Konstantinopolis bir ticaret merkezidir. Bizans’tan sonra İslam Altın Çağı, Anglo-Sakson İngiltere Krallıkları, Vikingler, Haçlı seferleri bu alanın konusudur.
• Yeniçağ: İstanbul’un fethi ve matbaanın icadı ve yenilikler devri Rönesansı konu almaktadır. Avrupa keşiflerinin arttığı, uluslararası ticaretin geliştiği dönemdir. Bu dönemde uluslar arasında artan çatışmaların yanı sıra askeri genişlemeler, dünya çapında ekonomik, politik, kültürel ve dini değişimler de yaşanmıştır. Matbaann icadıyla birlikte, Keşif Çağı, Protestan Reformu, Elizabeth Dönemi bu alanın araştırma konularıdır. Aynı zamanda Sanayi Devrimi, Fransız Devrim, Viktorya Dönemi de bu alanlar arasındadır.
• Yakınçağ: Fransız devrimiyle başlamıştır. Günümüze kadar olan dönemi kapsamaktadır.

Bu ana gruplar da kendi içinde bölümlere ayrılmaktadır. Tarihçiler bu grupları kendi içinde de ayırmaktadır. Ortaçağ tarihini çalışanlar 1299’la başlayan Avrupa ve Osmanlı tarihçileri olarak ayrılmaktadır. Tanzimattan cumhuriyetin kuruluşuna dek geçen dönem Cumhuriyet tarihi olarak adlandırılmaktadır. Cumhuriyet sonrası dönem ise İnkılap tarihi olarak isimlendirimiştir. İlber Ortaylı Ortaçağ ve Yakınçağ’da uzmanlaşmıştır. Yazdığı kitaplar genellikle bu dönemleri anlatmaktadır. Bununlarla birlikte tarihin alt dalları da bulunmaktadır. Bu dallar şöyledir:

• Siyasi Tarih: Siyasi sistemlerin tarihini detaylarıyla işlemektedir. İdeoloji ve politika gibi kavramların yanı sıra savaşlar, sınırlar ve devletler arası ilişkiler de siyasi tarihin konusudur.
• Sosyal Tarih: İnsanların ve toplumların tarihini incelemektedir. Geçmişte yaşayan devlet ilişkileri, devletlerdeki sosyal yaşam, sosyal tarih alanının konusudur
• İktisat Tarihi: Ekonomilerin ve ekonomik süreçlerin tarihidir. Ulusal inkılaplar, ekonomik çöküşler, ünlü iktisatçılar bu alanda incelenmektedir.
• Diplomatik Tarih: Uluslararası ilişkilerin tarihini anlatmaktadır. Eski uluslararası mektuplar, mektuplardan elde edilen sonuçlar bu alanda çalışan tarihçilerce değerlendirilir.
• Sanat Tarihi: Çeşitli sanat biçimlerinin tarihini incelemektedir. Özellikle Ortaçağ sanat akımları sanat tarihinin en temel konularındandır.
• Yemek Tarihi: Yemek mutfaklarının tarihini işlemektedir. Devletlerin yemek kültürü gibi konular bu alan tarafından incelenmektedir.
• Bilim ve Tıp Tarihi: Geçmişi Mezopotamya’ya kadar dayanan tıp biliminin tarihini incelemektedir. Eski ilaçlar, tedavi yöntemleri bu alanın konusudur. Bununla birlikte gökbilimi gibi bilim dalları da incelenmektedir.
• Kültür Tarihi: Dünya kültürlerinin tarihini araştırmaktadır. Kültürleri bir bütün olarak ele almaktadır. Sosyal ve siyasi tarihle birlikte çalışmaktadır.

İlber Ortaylı kitapları sosyal ve siyasi tarih başta olmak üzere, diplomatik tarih, kültür ve sanat tarihi ile ilgili bilgiler de vermektedir.

İlber Ortaylı’nın Eserleri Nelerdir?

İlber Ortaylı’nın farklı alanlarda birçok kitabı bulunmaktadır. Çoğunlukla tarih alanında eserler ortaya koyan İlber Ortaylı, geçmiş kültürü ve yaşanan olayları anlatmaktadır. İlber Ortaylı eserleri ile birçok ödüle de layık görülmüştür. Sayısız çalışmaları, yazdığı öğretici makaleleri ve okuyuculara tarihi aşılamak istemesiyle birbirinden farklı eserler ortaya koymuştur. Her yaştan bireye tarihi öğretmeyi ve sevdirmeyi amaçlamıştır. İlber Ortaylı kitapları kronolojik olarak şöyle sıralanabilir:

• Tanzimat’tan Sonra Mahallî İdareler (1974)
• Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi (İlhan Tekeli ile beraber, 1978)
• Türkiye İdare Tarihi (1979)
• Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu (1980)
• Gelenekten Geleceğe (1982)
• İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı (1983)
• Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Yerel Yönetim Geleneği (1985)
• İngilizce: Studies on Ottoman Transformation (1994)
• Türkiye İdare Tarihine Giriş (1996)
• Osmanlı Aile Yapısı (2000)
• Tarihin Sınırlarına Yolculuk (2001)
• Osmanlı İmparatorluğu’nda İktisadî ve Sosyal Değişim (2001)
• Osmanlı Mirasından Cumhuriyet Türkiye’sine (Taha Akyol ile beraber, 2002)
• Osmanlı Barışı (2004)
• Barış Köprüleri: Dünya’ya Açılan Türk Okulları (2005)
• Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek-1 (2006)
• Kırk Ambar Sohbetleri (2006)
• Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek-2 (2006)
• Eski Dünya Seyahatnamesi (2007)
• Yahudilik Tarihi (Nokta Kitap, Ahmet Almaz ile beraber, 2007)
• Avrupa ve Biz (2007)
• Batılılaşma Yolunda (2007)
• Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek-3 (2007)
• Mekân ve Olaylarıyla Topkapı Sarayı (2007)
• Osmanlı Sarayında Hayat (2008)
• Tarihimiz ve Biz (2008)
• Tarihin İzinde (2008)
• Tarihin Işığında (2009)
• Türkiye’nin Yakın Tarihi (2010)
• Defterimden Portreler (2011)
• Tarihin Gölgesinde (Taha Akyol ile beraber, 2011)
• Yakın Tarihin Gerçekleri (Timaş Yayınları, 2012)
• Cumhuriyetin İlk Yüzyılı 1923-2023 (Timaş Yayınları, 2012)
• İlber Ortaylı Seyahatnamesi (Timaş Yayınları, 2013)
• İmparatorluğun Son Nefesi (Timaş Yayınları, 2014)
• Eski Dünya Seyahatnamesi (Timaş Yayınları, 2014)
• Türklerin Tarihi, Orta Asya’nın Bozkırlarından Avrupa’nın Kapılarına (Timaş Yayınları, 2015)
• İttihat ve Terakki (2016)
• Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti’nde Kadı (2016)
• Osmanlı’ya Bakmak Osmanlı Çağdaşlaşması (2016)
• İstanbul’dan Sayfalar (2016)
• Türklerin Altın Çağı (2017)
• Gazi Mustafa Kemal Atatürk (2018)
• Bir Ömür Nasıl Yaşanır (2020)
• Yakın Tarihin Gerçekleri (2021), Kronik Kitap
• 19. - 20. Yüzyıl Seyyahların Gözünden İstanbul

Yazarın en sevilen kitaplarından biri Gazi Mustafa Kemal Atatürk’tür. Öncü Mustafa Kemal Atatürk’ü en ince detaylarıyla okuyucuya aktardığı bu eser okuyucunun çok ilgisini çekmiştir. Biyografi özelliği taşıyan bu eser, Atatürk’ü bilimsel ve yalın bir şekilde anlatmaktadır. Yukarıdaki eserleri içeren birçok İlber Ortaylı kitap seti seçenekleri de satışa sunulmaktadır. İlber Ortaylı kitapları hangi sırayla okunmalı diye düşünenler için setler faydalı olabilmektedir. Setler içerisinde de bulunabilen İlber Ortaylı Abdülhamid Han kitabı da en sevilen eserlerden birisidir. Bu kitap, Cumhuriyet tarihi ile ilgili detaylı bilgileri içermektedir.

İlber Ortaylı’nın En Yeni Eserleri Hangileridir?

İlber Ortaylı 1974 yılından bu yana birçok eser ortaya koymuştur. Yaptığı çalışmalar ve tarihi yaygınlaştırma çabaları sonucunda çok sayıda tarih kitapları yayımlamıştır. Tarih kitapları içeriğinde geçmişe ait birçok bilgi bulunmaktadır. İlk olarak Üniversite yıllarında hazırlamış olduğu Tanzimat’tan Sonra Mahallî İdareler adlı tezi ile doktor ünvanını almıştır. O yıllardan günümüze birçok başarılı eser yayımlamıştır. Son olarak da kişisel gelişim kitabı olan Bir Ömür Nasıl Yaşanır adlı kitabı yayımlanmıştır. Yazarın en yeni eserleri şöyledir;

• 20. Yüzyıl Seyyahların Gözünden İstanbul: İlber Ortaylı İstanbul kitabı, 2021 yılının Şubat ayında yayımlanmıştır. Kitapta yüzyıllar boyunca gelip geçen ve görenlerin gözünden İstanbul’u anlatmaktadır. Kitap farklı kültürlerde olan farklı yazarları ve seyyahları da konu almaktadır. İstanbul tarihini anlatan bu eser geçmişini ve geleceğini anlatmaktadır.
• Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi: 2020 yılının Ekim ayında yayımlanan bu eserin ilk basımı 1979 yılında yayımlanmıştır. Türkiye devlet teşkilatının evrimini, tarihini ve toplumların kültürünü daha kurumsal bir şekilde kaleme almıştır. İçerisinde Yunan, Bizans ve İran gibi bölgelerin de tahlilleri ve incelemeleri bulunmaktadır.
• Bir Ömür Nasıl Yaşanır?: İlber Ortaylı kişisel gelişim kitapları arasında yer alan, yazar tarafından 2020 yılının Haziran ayında yayımlanan Bir Ömür Nasıl Yaşanır adlı kitabında kişinin kendini geliştirmesi, öğrenmesi ve uygulaması için birçok tavsiyeler vermektedir. İlber Ortaylı tecrübeleri, edindiği bilgiler ve yol gösterici kimliği ile her yaş grubunun faydalanacağı bir eser ortaya koymuştur. Kişiye bir şeyler katma amacı güden ve kişinin kendindeki eksikliklerini, yanlışlarını görmeyi sağlamaktadır.

İlber Ortaylı En Çok Okunan Kitapları Nelerdir?

İlber Ortaylı kitapları Osmanlı döneminden itibaren birçok olayı ve kişileri de konu almıştır. Tarihi olayların yanı sıra İlber Ortaylı siyasi kitapları ile de adından söz ettirmektedir. Ülke için önemli eserlerden biri olan İlber Ortaylı nutuk kitabı da yazar tarafından yayınlanmıştır. İlber Ortaylı okunması gereken kitaplar ve konuları şöyledir;

• Bir Ömür Nasıl Yaşanır?: İlber Ortaylı’nın en çok okunan ve son zamanların en beğenilen kişisel gelişim kitaplarından bir olmaktadır. En yeni eserlerden biri olan bu kitap dönemin gençlerinin de çok ilgisini çekmiştir. İçeriğinde birçok soruya ve konuya çözüm bulmaktadır. Yol gösterici ve etkileyici bir şekilde aktarmaktadır.
• Gazi Mustafa Kemal Atatürk: İlber Ortaylı’nın en sevilen tarih kitaplarından biri olmaktadır. Lider Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını ve katıldığı savaşları konu almaktadır.
• Türklerin Tarihi: En iyi İlber Ortaylı kitapları arasında yer alan bu eser, ince detayları ile Türklerin tarihini, kültürünü ve yaşadığı olayları konu almaktadır. Her yaşa uygun tarzda kaleme almıştır.
• İlber Ortaylı Seyahatnamesi: Bir gezi kitabı olan bu eser rehber niteliğinde olmaktadır. İlber Ortaylı’nın 50 yıldır seyyah gibi görüp bildiği yerleri kaleme aldığı eser olmaktadır.