Edebiyat, duygu ve düşünceleri söz ya da yazıyla etkili bir şekilde anlatma sanatıdır. Edebiyat türü ise, edebiyat eserlerinin biçimlerine, konularına ve teknik özelliklerine göre ayrılmasıdır.Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan kısa metinli olaylar hikaye türü, olağanüstü şahıs veya yaratıkların bulunabildiği okuyucuda çeşitli duygular yaşatacak şekilde anlatıldığı yazılara ise masal denir.
Hikaye kitapları okurken ya da hikayeler dinlerken beynin sorgulayan lobu işlevini azaltır ve bağ kuran, anlam arayan bir psikolojiye bürünür. Kişi, algılarını açar ve etkilenmeye hazır bir duruma geçer. İyi anlatılan bir öykü sadece dinleyeni etkisi altına alıp harekete geçirmekle kalmaz aynı zamanda kulaktan kulağa bir iletişim başlatır. İnsanlar dinledikleri ve etkilendikleri öyküleri başkalarına anlatmak isterler. Ancak çocuk bu durum için vazgeçilmez bir olgudur. Çocuğun öykü yoluyla eğitimini sağlamak, onlara istenilen davranışları kazandırmak kolay ve gerekli bir yoldur. Günümüzde hikaye, bir hayat tarzı hâline gelmediği veya aileler öykünün önemini yeterince fark edemediği için, çocukların gelişiminde karşılaşılan olumsuzluklarda hikayenin yapıcı gücü ve rolü anlaşılamamaktadır.
Hikayeler, çocukların yaşadığı sınırları olan ve az karşılaşılan olayları, hayat tecrübelerini zenginleştirir. Çocuklar, daha farklı olayları ve daha farklı karakterler üzerine düşünmeye başlar. Hikaye kitaplarının ana fikri doğrultusunda değer yargılarının oluşmasına yardımcı olur. Sonuç olarak hikaye kitapları çocukların toplumsal ve kültürel ortama uymalarını büyük ölçüde kolaylaştırır.
Hikaye kitapları, çocukların okuduğunu anlama, yazılı-sözlü anlatım, görsel okuma ve görsel sunu, kelime dağarcığının zenginleşmesi, okumaya karşı isteklilik, zihinsel süreçlerin aktif kılınması gibi birçok gelişmeye katkı sağlar. Hikaye kitaplarını satın alırken kaynakların aşağıdaki gerekenler şekilde seçilmelidir:
Hikaye ve Masal Kitapları Fiyatları Nasıl Belirlenir?
Hikaye ve masal kitaplarında genellikle yayınevlerinin projelerin içeriklerine göre ayırdıkları bir bütçe bulunmaktadır. Bu yayınevlerinden daha küçük, bağımsız yayıncılar büyük yayıncılardan daha küçük bütçelere sahip olabilmektedir. Ancak her kitabın değeri farklı olduğu için kitapların genel, doğru kalıplanmış bir fiyat tanımı bulunmamaktadır. Aşağıda hikaye ve masal kitaplarının fiyatlarını etkileyen faktörler listelenmiştir:
Çocuk hikaye ve masal kitaplarının satın alınmasında en önemli faydalar bilimsel nitelikli çalışmalarla desteklenmiş ve aşağıda listelenmiştir. Çocuk hikaye ve masal kitaplarının fiyatı ve satın alırken bilmeniz gerekenler belirtilmiştir.
Çocuk yayınları, çocukların ihtiyaçlarını karşılayacak özellikte olmalıdır. Bunun içinde çocuk kitapları edebiyat ve yayın yönünden belli hedeflere yönelik olarak hazırlanmalıdır. Çocuk edebiyatının şu amaçlara sahip olması gerekir (Şirin, 2000, 43; Şimşek, 2002, 34):
Hikaye, her yaştan insan için önemlidir. Ancak çocuk için vazgeçilmez bir olgudur. Çocuğun öykü yoluyla eğitimini sağlamak, onlara istenilen davranışları kazandırmak en kolay ve gerekli bir yoldur. Günümüzde hikaye, bir hayat tarzı hâline gelmediği veya aileler öykünün önemini yeterince fark edemediği için, çocukların gelişiminde karşılaşılan olumsuzluklarda hikayenin yapıcı gücü ve rolü anlaşılamamaktadır. Çocuklar için yaş gruplarına göre hikayelerin katkıları aşağıda listelenmiştir:
1.Okul öncesi yaş grubuna dahil çocukların en önemli özelliği bir hikaye metnini, okunmasının yanında, kendilerinin de hikayede anlatılan olayı yaşamak istemeleridir. Hikayelerde anlatılan olay, çocukların yalnızca duygularına hitap etmemeli, onların gözlediği ve yaşadığı olaylardan seçilmelidir.
Okul öncesi yaş grubu için yazılan hikaye metninde kullanılacak görsel malzemeler özenle seçilmelidir. Bu tasarımlar, resim, çizim ve fotoğraflar abartıdan uzak ve doğal bir yapıya sahip olmalıdır. Okul öncesi yaş grubu için önemli olan çocuğun kendi hayal dünyasını da kullanması ve olayın içerisinde kendisini hissetmesidir. Çocuklara hikayeleri sevdirmek, onları anlatılan olayın içine çekmek için, aşırılıklardan uzak durulmalıdır. Çünkü, bu yaş grubu çocuklarında her zaman bir denge arayışı hakimdir.
2.İlköğretim birinci devresi yaş grubu eğilimleri içten dışa doğru çevreleriyle daha uyumlu bir ilişki kurma arzusu içinde oldukları görülür. Paylaşımcı ve paylaştırıcı özellikleri ön plana çıkmaya başlar. Etrafında olup bitenleri, nedenleriyle öğrenmek ve kendince bir sonuca ulaşma arzusu içinde olan çocuk, sadece gözlemci değil, aynı zamanda katılımcıdır. Bu sebeple bu yaş grubu çocuklar için yazılan hikayelerin metinlerinde bu özellikler dikkate alınmalıdır. Yazılan hikayelerin çocukların yaş seviyesine uygun olmakla birlikte, kurgusu sağlam olmalı, gereğinden fazla abartılardan ve çocuksu anlatımlardan uzak durulmalıdır.
3.İlk gençlik devresi yaş grubundaki çocuklar büyüklere yönelik hikaye metinleri ile çocuk hikayeleri arasında köprüdürler. Diğer yaş grubuna bağlı çocuklarda hikayeler genellikle hayal ürünü iken, bu yaş grubuna yönelik hikayeler daha gerçekçidir. Çocukların genel psikolojik özellikleri de dikkate alındığında, değişken bir ruh yapısına sahip oldukları için kimi zaman olgun kimi zaman çocuksu davranışlara sahip olabilirler. Bu yaş grubundaki tutarsızlıkların sık görülmesi, onlara yönelik yapılan her türlü eğitim faaliyetlerinin özenli olmasını gerekli kılmaktadır. Çocuklar kendi yaptıkları işlerin beğenilmesini isterler. Okudukları öykülerin büyükler tarafından beğenilerek okunmasından mutluluk duyarlar.
BKMKİTAP’tan çocuk hikaye ve masal kitapları satın alırken, çocuğun hangi özelliklerine ilgili kitabın katkı sağlayacağı hesaplanmalıdır. Çocuk hikaye ve masal kitapları, çocukların yaşadığı sınırları olan ve az karşılaşılan olayları, hayat tecrübelerini zenginleştirir. Çocuklar, daha farklı olayları ve daha farklı karakterler üzerine düşünmeye başlar. Hikaye kitaplarının ana fikri doğrultusunda değer yargılarının oluşmasına yardımcı olur.
BKMKİTAP, çocuk hikaye ve masal kitaplarında arkadaşlık, iyilik, paylaşımcılık, sevgi, dürüstlük, aile değerleri gibi birçok konuda içeriğe sahip kitaplar bulundurur. Örneğin: Utangaç Papağan Huli, Periler Sorumluluğu Anlatıyor, Değerlere İlk Adım dizisi gibidir.
Hikaye ve masal kitapları, okur ile kitap arasında kuvvetli bir bağ kurmaktadır. Hikaye ve masal kitaplarının çocukların hayatına girmesiyle çocuklar öyküyü dinlerken resimlerine bakmaya, dinlediği öyküyü ya da masalı aklında somutlaştırmaya başlamaktadır. Dolayısıyla çocuk dinlediği öyküyü beyninde oluşturmuş ve kendi zihninde yer etmiş olur.
Hikaye ve masal kitapları resimleme özelliği açısından önem taşımaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalara göre %1,33'ünün siyah beyaz, %98'inin renkli, %0,67'sinin fotoğraf, %38'inde resim çerçeve ile metinden ayrılmış, %62'sinde resim çerçeve ile metinden ayrılmamış, %76'sının yalın ve %24'ünün detaylı olduğu belirlenmiştir. Çocuk kitaplarında genel olarak yalın resimler tercih edilir.Hikaye ve masal kitapları resimlenirken karşılaşılan aşamalar aşağıda listelenmiştir.
Hikaye ve masal kitaplarının kapak fotoğrafını seçerken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.
BKMKİTAP, hikaye ve masal kitaplarını okunmaya sunarken hikaye ve masal kitaplarının okurlara sunduğu becerileri özenle seçmektedir. Hikaye ve masal kitaplarının seçiminde aranılan özellikler aşağıda listelenmiştir:
Çocuk hikaye ve masal kitaplarında kullanılan malzemeler çocukların yaşlarına göre değişiklik göstermektedir. Bu değişiklikler aşağıda listelenerek açıklanmıştır.
Boston Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Bölümü Onursal Başkanı Prof. Dr. Barry Zuckerman, 0-3 yaş arasındaki dönemde kitap okumanın beyin ve dil gelişimine önemli katkıları olduğunu belirtir. Kitapların çocuk ile anne-baba arasındaki ilişkide köprü görevi üstlendiğini, duygusal paylaşım ve etkileşim açısından önemli bir araç olduğunu belirten Prof. Dr. Barry Zuckerman, çocuğa 6 aydan itibaren kitap okunması gerektiğinin öneminin altını çizer.
Ebeveynler, hikayeleri belirli aralıkla tekrar okuyarak çocukların zihninde kaydettikleri hikayeleri, yeniden bir süzgeçten geçirmelerine ve tekrar tasarlamalarını sağlarlar. Bu durum çocukların zihinsel gelişimini destekleyen önemli bir etkendir. Çocukların ve ailelerin gün içerisinde yaşadığı karmaşık olaylar ve hareketlilik çocukların uykuya dalmasını zaman zaman zorlaştırır. Uykudan önce anne ve babanın çocuğa kitap okuması, çocukların beden ve zihninin sakinleşmesini sağlayarak uykuya geçişini kolaylaştırmaktadır.
En çok sevilen hikaye ve masal kitapları aşağıda listelenmiştir.
Kral Şakir 9 Muhtişim Dedektifler
En iyi hikaye ve masal kitapları yazarları aşağıda listelenmiştir.
En iyi hikaye ve masal kitaplarının yayımlandığı yayınevleri aşağıda listelenmiştir.
