Yusuf Akçura`ya Göre Büyük Güçler ve Osmanlı Devletinin Yıkılışı

Osmanlı Hıristiyan azınlıklarının o anki durumu Şark Meselesi başlığı altında incelendi. Bu tabir aynı zamanda diplomatlarca, geleceğe ilişkin tasarıları anlamlandırırken de kullanıldı. Avrupa tarihçileri de aynı tabiri geçmiş zamanlardaki Türk-Avrupa münasebetlerini açıklamak için kullandılar. Böylece Şark Meselesi, geçmiş- hal-gelecek derinliği olan bir tarih terimi olarak mana kazandı. Tarihçiler, Türk-Avrupa münasebetlerinin başlangıcı olarak türlü olayları kabul ettikleri için, Şark Meselesi`nin başlangıcı da tarihçilerin görüş ve eğilimlerine göre farklı olarak tespit edilmiş oluyordu. Nitekim bu başlangıcı, Türk güçlerinin Avrupa`ya yayılmaya başladığı tarihe kadar götürenler bile vardır. Hatta Şark Meselesi`ne, islâmlığın doğuşunu. Haçlı seferlerinin başlamasını ve Osmanlı Türklerinin Avrupa`ya ayak basmalarını menşe olarak kabul edenler de az değildir. 19. yüzyıl boyunca devam eden ve Sevr ile son merhaleye ulaşan Şark Meselesi Avrupa devletleri için Osmanlı imparatorluğu`nun tasfiyesi anlamına geliyordu.