Yunanca Düşünce Arapça Kültür

Halife el-Mehdi, Aristoteles`in Topika`sının Arapça`ya çevrilmesini emretmişti. Nasturi patiği I. Timotheos, İS 782 civarında kitabı Süryanice`den çevirdi. Yunanca`sına danışmayı da ihmal etmedi. Mehdi iyi bir öğrenciydi; kitabı dikkatle okudu ve açık bir münazarada İslam`ı savundu. Tartıştığı Hıristiyan, Patrik I. Timotheos`tan başkası değildi. Timotheos, anılarında halifenin kendisiyle tanrıbilim tartışmasına girmesine ilk başta şaşırdığını; fakat daha sonra Mehdi`nin Hıristiyanlığa yönelttiği Bütün itirazlarını üstesinden geldiğini -gayet kibarca- anlatır. Aristoteles`in Topika`sı o dönemde sadece biriydi. Yunanca-Arapça çeviri hareketi Arap Abbasi hanedanının iktidara gelmesi ve ardından Bağdat`ın kuruluşuyla birlikte (İS 762) başladı. İki yüzyılda astroloji, simya, fizik, matematik, tıp ve felsefe gibi çeşitli konuları kapsayan dindışı bilimsel ve felsefi Yunanca eserlerin neredeyse tamamı Arapça`ya çevrildi. İnsanlık tarihinde yeni bir çağ başlatan bu hareket Perikles Atina`sı, İtalyan Rönesansı veya 16.-17. yüzyıl bilimsel devrimiyle aynı kategoride yer alır ve insanlık tarihi için çök önemlidir.