Türkü Çözümlemeleri

Türkü kavramının -herhangi bir müzik türü olmanın çok ötesinde- köklü bir kültürel derinliği ifade ettiği, hiç kuşku yok ki, önemli bir gerçektir. Bu gerçek, Ziya Paşa’nın “Şiir ve İnşa” makalesini yayımladığı 1868 yılından günümüze, konuyla ilgili hem akademik çalışmalarda hem popüler yayınlarda hem de gündelik yaşamın özellikle türküyle kesiştiği anlarında, birçok kişi tarafından sıklıkla dile getirilmektedir. Yine bu gerçeğe bağlı olarak Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren binlerce türkü derlenip kayıt altına alınmış ve bugüne ulaşmıştır. Mevcut türküler üzerinden; edebî, kültürel ve müzikal özellikleri başta olmak üzere türkü kavramını çeşitli açılardan ele alan çok sayıda çalışma yapılmıştır, yapılmaya devam edecektir, etmelidir de… Ancak türkülerin, “ezgi”yle birlikte iki temel bileşeninden birini oluşturan “metin”leri üzerinde, özellikle “çözümleme” eksenli çalışmaların azlığı dikkat çekmektedir. Bu azlık, türkülerin hem nicelik hem de nitelik açısından zenginliği göz önünde bulundurulduğunda çok daha belirgin bir hâl almaktadır. Türkü Çözümlemeleri adlı bu kitabın, konuyla ilgili özellikle metodolojik açıdan ufuk açıcı ve yol gösterici bir çalışma olduğu, bu nedenle de kayda değer bir önem taşıdığı kanaatindeyim. Ayrıca, bu kitabın bir başlangıç ya da giriş çalışması misyonunu üstlenip çözümleme serisi hâlinde devam ettirileceğine inandığımı da belirtmeliyim.

Prof. Dr. İbrahim Dilek