Tükendi
Gelince Haber VerGİRİŞ
I. AİLE HUKUKUNUN KONUSU.1
II. AİLE KAVRAMI.1
III. TOPLUMDA AİLENİN ÖNEMİ.2
IV. ANAYASA’DA AİLE HUKUKUNA İLİŞKİN ESASLAR .2
1. Anayasa’nın 41. maddesi2
2. Anayasa’nın 10. maddesi2
3. Anayasa’nın 20. maddesi4
V. AİLE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ .4
1. Genel olarak .4
a) İlişki tiplerinin sınırlı sayıda (numerus clasus) olması .4
b) Geniş ölçüde emredici kurallara dayanma .4
c) Çocukları ve zayıfları koruma4
d) Devletin müdahalesi 5
e) Şekle bağlılık .5
f) Hâkimin takdir yetkisi 5
2. Aile hukuku ilişkileri ve aile hukuku haklarının özelliği5
a) Aile Hukuku ilişkileri 5
b) Aile hukuku hakları .6
c) Bozucu yenilik doğuran aile haklarının kullanılmasının özelliği .6
d) Aile hukuku taleplerinin özelliği .6
VI. TÜRK AİLE HUKUKUNUN DEVRİMCİ KARAKTERİ7
VII. MEDENÎ KANUNUN AİLE HUKUKU SİSTEMATİĞİNE GENEL BAKIŞ .9
BİRİNCİ KISIM
EVLİLİK
Birinci Bölüm
Evlilik Birliğinin Oluşması
Birinci Ayırım
NİŞANLILIK
§ 1. TERİM VE KAVRAM . 13
§ 2. NİŞANLILIĞIN MEYDANA GELMESİ: NİŞANLANMA . 13
I. NİŞANLANMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ. 13
1. Önsözleşme görüşü 13
2. Karar görüşü 14
3. Sözleşme görüşü 14
II. NİŞANLANMANIN KURUCU UNSURLARI 15
1. Karşılıklı evlenme vaadi 16
2. Vaad edenlerin farklı cinsiyette olması . 17
III. NİŞANLANMANIN GEÇERLİLİK ŞARTLARI VE HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 18
1. Nişanlanma ehliyetinin kanunda özel olarak düzenlenmemiş olması 18
2.Nişanlanmanın, emredici hukuk kurallarına, ahlâk ve âdaba aykırı
olmaması ve evlenmenin imkânsız olmaması . 20
3. Muvazaalı (danışıklı) nişanlanmalar 22
4. İrade beyanındaki sakatlıklar. 22
IV. NİŞANLANMANIN ŞARTA YA DA SÜREYE BAĞLANMASI 23
1. Şart 23
2. Zaman 24
§ 3. NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ. 25
I. VAADE UYGUN DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ . 25
1. Evlenmeyi gerçekleştirme yükümlülüğü . 25
2. Sadakat yükümlülüğü 26
3. Nişanlının Medenî Kanun anlamında yakın sayılması. 27
4. Destekten yoksun kalma tazminatı ve manevî tazminat isteyebilme . 27
5. Tanıklıktan ve hâkimlikten kaçınma hakkı 27
§ 4. NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ . 28
I. SONA ERME HALLERİ 28
1. Evlenme. 28
a) Nişanlıların birbirleriyle evlenmesi. 28
b) Nişanlılardan birinin bir üçüncü kişi ile evlenmesi. 28
2. Tarafların anlaşması 28
3. Bozucu şartın gerçekleşmesi . 28
4. Evlenmenin imkânsızlaşması (özellikle ölüm) 29
5. Kesin bir evlenme engelinin meydana gelmesi 29
6. Nişanı bozma (bir taraflı sona erdirme, nişanlanmadan dönme) 29
a) Kavram . 29
b) Nişanı bozmada haklı sebep 31
aa) Haklı sebep kavramı . 31
bb) Haklı sebep örnekleri 31
cc) Hâkimin takdir yetkisi. 32
c) Haksız nişan bozma 32
II. NİŞANIN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI. 33
A. GENEL OLARAK. 33
B. MADDÎ TAZMİNAT. 33
1. Nişanlıların tazminat isteme hakkı . 34
a) Şartları . 34
b) Tazmin edilecek zarar ve masraflar . 35
c) Tazminat davası . 36
2. Üçüncü kişilerin tazminat isteme hakkı 37
C. MANEVÎ TAZMİNAT 38
1. Genel olarak . 38
2. Manevî tazminat istemenin şartları 39
a) Nişanlılık, bozma ile sona erdirilmiş olmalıdır 39
b)Tazminat isteyen nişanlının kişilik hakkı bir zarara uğramış olmalıdır . 39
c) Davalının kusurlu olması . 40
3. Manevî tazminatın tayini 40
a) Dava hakkı. 40
b) Davalı 41
c) Tazminat 41
d) Manevî tazminat isteminin mirasçılar tarafından ileri sürülmesi ve
hayatta devri . 41
D. HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ . 42
1. Genel olarak . 42
2. Hediye kavramı 42
3. Hediyelerin geri verilmesini istemenin şartları. 43
a) Hediye nişanlılık dolayısıyla verilmiş olmalıdır 43
b) Geri istenecek hediyenin alışılmışın (mutad) dışında olması. 44
c) Nişanlılık, evlenme dışında bir sebeple sona ermiş olmalıdır 44
d) Geri vermeyi isteme hakkına, nişanlılar, ana ve babaları ya da ana baba
gibi hareket eden kimseler sahiptirler 44
4. Geri verme talebinin niteliği ve kapsamı 45
E. NİŞANIN SONA ERMESİNDEN DOĞAN TALEPLERİN ZAMANAŞIMI46
İkinci Ayırım
EVLENME
§ 5. EVLENMENİN HUKUKÎ NİTELİĞİ . 47
§ 6. EVLENMENİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İÇİN ARANAN ŞARTLAR 48
I. EVLENME EHLİYETİ . 49
A. EVLENME YAŞI 49
1. Olağan evlenme yaşı 49
2. Olağanüstü (istisnai) evlenme yaşı . 50
a) Evlenmesine izin verilecek kadın ya da erkek onaltı yaşını doldurmuş
olmalıdır 51
b) Olağanüstü bir durumun ve pek önemli bir sebebin bulunması . 51
c) Karardan önce mümkünse yasal temsilcinin dinlenmesi 51
d) Görevli ve yetkili mahkeme 52
B. AYIRT ETME GÜCÜ 52
C. KİŞİLERİN EVLENME EHLİYETİ YÖNÜNDEN AYIRIMI . 53
1. Evlenmeye tam ehliyetliler. 53
2. Evlenmeye tam ehliyetsizler 54
3. Evlenmeye sınırlı ehliyetsizler . 54
II. EVLENME ENGELLERİ . 56
A. KESİN EVLENME ENGELLERİ . 57
1. Hısımlık . 57
a) Kan hısımlığı . 57
b) Kayın hısımlığı 58
c) Evlâtlık ilişkisi . 58
2. Önceki evlilik . 59
3. Akıl hastalığı 60
B. KESİN OLMAYAN EVLENME ENGELLERİ 60
1. Bekleme süresi . 61
2. Bazı bulaşıcı hastalıklar . 62
III. EVLENMENİN ŞEKİL ŞARTLARI 62
A. GENEL OLARAK. 62
B. EVLENME TÖRENİNDEN ÖNCEKİ ŞEKİL ŞARTLARI 63
1. Başvuru ve başvurunun yapılacağı yer . 63
2. Başvurunun incelenmesi ve itiraz. 66
a) İnceleme ve talebin reddi . 66
b) Redde itiraz 66
3. Evlenmeye izin belgesi. 67
C. EVLENME TÖRENİ SIRASINDAKİ ŞEKİL ŞARTLARI. 68
D. EVLENME TÖRENİNDEN SONRAKİ ŞEKİL ŞARTLARI . 70
1. Aile (evlenme) cüzdanının verilmesi 70
2. Evlenmenin nüfus idaresine bildirilmesi ve aile kütüğüne tescil 70
3. Savcılığa bildirme 71
4. Özel olarak dinî evlenme 71
E.EVLENMENİN ŞEKİL ŞARTLARINA UYULMAMASININ
SONUÇLARI. 71
§ 7. EVLENMENİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 71
I. EVLENMENİN YOKLUĞU 72
1. Evlenmenin yokluğu halleri . 72
a) Evlenmenin ayrı cinsten kişiler arasında yapılmamış olması. 72
b) Evlenmenin, evlendirme memuru önünde yapılmamış olması 77
c) İki tarafın evlendirme memuru önünde hazır olmamaları 78
2. Evlenmenin yokluğunun sonuçları . 79
3.Evlendirme memuru önünde yapılmayan evlenmelerin idari yolla geçerli hale getirilmesi 79
II. EVLENMENİN BUTLANI 80
A. GENEL OLARAK. 80
B. MUTLAK BUTLAN 81
1. Genel olarak . 81
2. Mutlak butlan halleri 84
a) Eşlerden birinin evlenme sırasında evli olması (MK 145 b.1) . 84
b)Eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması (MK 145 b. 2) 85
c) Akıl hastalığı (MK 145 b. 3) 86
d)Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunması
(MK 145 b.4). 87
C. NİSBÎ BUTLAN 87
1. Genel olarak . 87
2. Nisbî butlan halleri . 87
a) Ayırt etme gücünden geçici yoksunluk (MK 148) . 87
b) İrade sakatlıkları (MK 149 vd.) . 88
aa) Yanılma . 88
aaa) Evlenmenin niteliğinde yanılma . 88
bbb) Eşin kişiliğinde (şahsında) yanılma . 88
ccc) Diğer eşin önemli bir niteliğinde yanılma 89
bb) Aldatma. 89
aaa) Namus ve onur hakkında aldatma 90
bbb) Tehlikeli bir hastalığın gizlenmesi 91
ccc) Korkutma. 92
c) Yasal temsilcinin izninin bulunmaması (MK 153) 93
D. BUTLAN DAVALARI 93
1. Davaların hukukî niteliği 93
2. Davaların tarafları 93
a) Mutlak butlan davasının tarafları . 93
aa) Davacı 93
bb) Davalı 93
cc) Dava hakkının sınırlandırılması ve kalkması . 94
b) Nisbî butlan davasının tarafları 95
aa) Davacı 95
bb) Davalı 96
cc) Dava hakkının sona ermesi 96
aaa) Eşlerin dava hakkının sona ermesi. 96
bbb) Yasal temsilcinin dava hakkının sona ermesi 97
E. HER İKİ BUTLAN DAVASINDA YARGILAMA USULÜ. 97
1. Yetkili ve görevli mahkeme . 97
2. Yargılama usulü . 98
F. BUTLAN DAVASININ SONUÇLARI 98
1. Genel sonuçlar 98
2. Çocuklar yönünden sonuçlar 98
3. Eşler yönünden sonuçlar 98
III. EVLENMENİN BUTLANINI GEREKTİRMEYEN EKSİKLİKLER 101
1. Kadının bekleme süresinin bitiminden önce evlenmesi 102
2. Bazı şekil kurallarına uymama 102
3. Bazı bulaşıcı hastalıklar 102
İkinci Bölüm
Evliliğin Sona Ermesi ve Özel Olarak Boşanma
§ 8. ÖLÜM VE GAİPLİK 104
1. Ölüm . 104
2. Gaiplik 104
3. Cinsiyet değişikliği . 104
§ 9. BOŞANMA. 104
§ 10. BOŞANMA SEBEPLERİ 106
I. BOŞANMANIN ÖZEL SEBEPLERİ 106
A. ZİNA . 106
1. Kavram ve zinanın ispatı. 106
2. Dava hakkının düşmesi . 109
a) Hak düşürücü sürenin geçmesi . 109
b)Af 110
B.HAYATA KAST, PEK KÖTÜ MUAMELE YA DA ONUR KIRICI
DAVRANIŞ 110
1. Kavram 110
a) Hayata kast . 111
b) Pek fena muamele. 111
c) Onur kırıcı davranış 112
2. Dava hakkının düşmesi . 112
C.KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ SUÇ İŞLEME VE HAYSİYETSİZ HAYAT
SÜRME. 113
1. Kavram 113
a) Küçük düşürücü suç işleme 113
b) Haysiyetsiz hayat sürme . 113
2.Her iki durumun da diğer eş için birlikte yaşamayı ondan beklenemez
hale getirmesi 113
3. Davanın süreye bağlı olmaması 114
D. TERK 114
1. Kavram . 114
2. Terkin şartları 115
a) Eşlerden birinin ortak konutu (ortak hayatı) terk etmesi 115
aa) Ortak konutu terk, evlilik birliğinin kendisine yüklediği görevleri
(yükümlülükleri) yerine getirmemek amacıyla olmalıdır 115
bb) Terk için haklı sebebin sonradan ortadan kalkması ve buna
rağmen eşin ortak konuta dönmemesi . 115
cc)Diğer eşi ortak konutu terke zorlama ya da haklı bir sebep
olmadan onun ortak konuta dönmesini engelleme 116
b) Terkin en az altı ay sürmüş olması . 116
c)Terk eden eşe hâkim tarafından ihtarda bulunulması ve eşin buna rağmen dönmemesi. 116
E. AKIL HASTALIĞI . 118
1. Şartları. 118
a) Akıl hastalığının evlilik sırasında var olması 118
b) İyileşemeyeceğinin resmi sağlık raporuyla tespit edilmiş olması . 119
c)Akıl hastalığı sebebiyle diğer eş için ortak hayatın çekilmez hale gelmesi . 119
2. Dava hakkının süreye tabi olmaması. 119
II. BOŞANMANIN GENEL SEBEPLERİ . 119
A. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI 120
1. Genel olarak 120
2. Şartları. 121
a) Evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olması 121
b)Evlilik birliğinin temelinden sarsılması en az eşlerden biri için ortak
hayatı sürdürmesi beklenemeyecek derecede olmalıdır 121
c)Davalının, davacının daha kusurlu olduğu itirazını ileri sürmemiş
ya da ileri sürülen itiraz kabul edilmemiş olmalıdır . 122
B. EŞLERİN BOŞANMA HUSUSUNDA ANLAŞMALARI. 124
1. Genel olarak 124
2. Anlaşmalı boşanmaya karar verilebilmesinin şartları 125
a) Evlilik en az bir yıl sürmüş olmalıdır 125
b)Boşanmak için eşler, ya birlikte mahkemeye başvurmalı ya da bir eş,
diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmelidir . 125
c) Hâkimin tarafları bizzat dinlemesi . 126
d)Tarafların yapmış oldukları anlaşmanın hâkim tarafından uygun bulunması . 126
C. ORTAK HAYATIN KURULAMAMASI YA DA FİİLÎ AYRILIK 128
1. Genel olarak 128
2. Şartlar 128
a)Daha önce herhangi bir boşanma sebebine dayanılarak açılan davanın reddedilmiş olması . 128
b)Boşanma talebinin reddi kararının üzerinden üç yıl geçmiş ve bu süre
içinde her ne sebeple olursa olsun ortak hayat kurulmamış olmalıdır 129
c) Eşlerden birinin boşanma davası açmış olması. 129
§ 11. BOŞANMA DAVASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 130
I. DAVANIN KONUSU 130
II. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 132
1. Yetkili mahkeme . 132
2. Görevli mahkeme 133
III. TARAFLAR VE DAVA EHLİYETİ . 133
§12. BOŞANMA VE AYRILIK DAVASINDA UYGULANACAK USUL
VE ALINACAK ÖNLEMLER 135
I. GENEL OLARAK . 135
II. USUL KURALLARI 136
III. DAVA SIRASINDA ALINACAK ÖNLEMLER 137
1. Eşlerin barınması ve geçimi için alınacak önlemler 138
2. Eşler arasındaki malî ilişkilere yönelik önlemler 139
3. Çocuklara ilişkin alınacak önlemler 139
§13. DAVA SONUNDA VERİLECEK KARAR: BOŞANMA YA DA AYRILIK. 139
I. GENEL OLARAK . 139
II. AYRILIK KARARI VE SONUÇLARI . 140
1. Ayrılık kararı. 140
2. Ayrılık kararının sonuçları 140
3. Ayrılık süresinin sonunda tarafların durumu. 142
III. BOŞANMA KARARI VE SONUÇLARI 143
A. Boşanma kararı 143
B. Boşanma kararının sonuçları . 143
1. Boşanma kararının eşler yönünden sonuçları 143
a) Evlilik birliğinden sona ermesi ve eşlerin yeniden evlenebilmeleri 143
b) Mal rejimin tasfiyesi. 144
c) Evlenmeyle kazanılan kişisel durumun korunması ya da değişmesi. 144
d)Eşlerin birbirlerine karşı miras hukukundan doğan haklarının sona ermesi . 145
e) Zamanaşımının işlemeye başlaması 147
2. Boşanma kararının çocuklar yönünden sonuçları 147
a) Velâyet 148
b) Çocukla kişisel ilişki kurulması 150
aa) Çocukla, kendisine velâyet verilmemiş olan ana ya da baba arasındaki kişisel ilişkinin düzenlenmesi 150
bb) Çocukla üçüncü kişiler arasında ilişki kurulmasının düzenlenmesi 151
c) Çocuğa iştirak (bakım) nafakası bağlanması 152
d)Boşanma sonrası evlilik birliği içerisinde doğmuş ortak küçük çocuğun soyadı . 153
3. Boşanmanın malî sonuçları . 155
a) Maddî tazminat . 155
aa) Maddî tazminat isteyen eşin boşanmada hiç kusurunun bulunmaması ya da kusurunun daha az olması. 155
bb) Davalı tarafın kusurlu olması . 156
cc) Davacının mevcut ya da beklenen bir menfaatinin zedelenmesi. 156
dd) Maddî tazminatın miktarı . 157
b) Manevî tazminat . 157
aa) Davalının kusurlu olması 158
bb) Davacının kişilik hakkının zedelenmesi (ihlâl edilmesi) 158
cc) Manevî tazminatın şekli ve miktarının belirlenmesi . 158
c) Yoksulluk nafakası . 159
aa) Taraflardan birinin talepte bulunması . 159
bb) Talep eden eşin kusursuz ya da daha az kusurlu olması 160
cc) Nafaka isteyen eşin, yoksulluğa düşmesi 160
dd)Takdir edilecek nafakanın, bunu ödeyecek olan eşin malî gücü
ile orantılı olması . 160
ee) Nafaka davasında görevli ve yetkili mahkeme . 161
ff) Nafakanın süresi 161
d) Maddî tazminat ve yoksulluk nafakasının ödeniş biçimi 163
e) Nafaka ve tazminatın değiştirilmesi 163
f) Nafaka ya da maddî tazminatın sona ermesi . 164
g) Zamanaşımı 166
4. Ziynet Eşyalarının ve Diğer Takıların İadesi Talebi . 166
İKİNCİ KISIM
EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ
§ 14. EVLİLİK BİRLİĞİNİN ORGANİZASYONU . 169
I. GENEL OLARAK . 169
II. EVLİLİK BİRLİĞİNDE EŞLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ . 169
1. Genel Olarak . 169
2. Evlilik Birliği ve Birliğin Ortak Yönetimi 169
3.Evlilik Birliğinin Doğrudan Hukuksal Sonuçları ile Eşlere Yüklediği
Hak ve Yükümler 170
a. Evlilik birliğine dayalı kişilik haklarının korunması yükümü . 170
b. Evlilik birliğinin mutluluğunu elbirliği ile sağlama yükümü 172
c. Eşlerin çocuklarına birlikte özen gösterme yükümü . 172
d. Eşlerin sadakat yükümü 172
e. Eşlerin yardım yükümü . 172
f. Eşlerin bilgi verme yükümü. 172
III. KARININ SOYADI . 173
IV. EVLİLİK KONUTU 174
V. VATANDAŞLIK . 174
VI. EŞLERİN EVLİLİK BİRLİĞİNİN GİDERLERİNE KATILMASI 175
1. Genel Olarak 175
2. Birlik Giderleri Kavramı . 175
3. Haciz ve Devredilebilirlik . 176
4. Zamanaşımı . 177
5. Sona erme 177
VII. EŞLERİN MESLEK VE İŞİ 177
VIII. EŞLERİN HUKUKSAL İŞLEMLERİ. 178
1. Kural . 178
2. Kefalet Sözleşmesinde Eşin Rızası . 178
3. Aile Konutu Üzerindeki Tasarruflar 180
a. Genel olarak 180
b. Aile konutu kavramı, MK 194’ün zamansal ve işlemsel sınırları . 181
c. MK 194’de yer alan sınırlamanın hukuki niteliği . 184
d. Diğer eşin izni ve iznin verilmemesinin sonuçları 185
e. Hâkimin hak sahibi eşi tek başına işlem yapmaya yetkili kılması. 186
f.Geçersizliğin iyiniyetli üçüncü kişilere etkisi ve aile konutunun şerhi 186
IX. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMSİLİ. 190
1. Yasal Düzenleme 190
2. Hukuksal Nitelik . 191
3. Ehliyet . 191
4. Aile(nin Ortak) İhtiyaçları Kavramı 192
5. Evlilik Birliğinin Temsili Türleri 192
a. Olağan temsil yetkisi. 192
b. Olağanüstü temsil yetkisi 193
aa. Genel olarak 193
bb. Eşlerin diğer aile ihtiyaçları için evlilik birliğini tek başına temsili 193
c. Sorumluluk 194
§ 15. EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI . 195
I. GENEL OLARAK . 195
II.EVLİLİK BİRLİĞİNİ KORUYUCU TEDBİRLERİ ALMAYA YETKİLİ
VE GÖREVLİ OLAN MAHKEME 195
III. MK 195’e DAYALI GENEL KORUMA. 196
1. Genel Olarak . 196
2. Şartları. 196
a. Eşlerin (birlikte veya tek başına) talebi . 196
b. Evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi . 197
c.Evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda eşlerin uyuşmazlığı düşmesi . 197
3. Tedbir Türleri 197
4. Diğer Tedbirlere Başvuru 198
IV.EŞLERİN EVLİLİK BİRLİĞİ GİDERLERİNE İLİŞKİN PARASAL
KATKISININ BELİRLENMESİ 198
V. ORTAK YAŞAMA ARA VERİLMESİ 199
1. Genel Olarak . 199
2. Şartları. 199
a. Genel olarak 199
b. Kişiliğin tehlikeye düşmesi . 199
c. Ekonomik güvenliğin tehlikeye düşmesi. 200
d. Evliliğin huzurunun tehlikeye düşmesi . 200
3. Ortak Yaşama Verilen Aranın Süresi 200
4. Ayrı Yaşamanın Sonuçları ve Alınacak Tedbirler. 200
a. Genel olarak 200
b. Eşlerin yapacakları parasal katkıya ilişkin tedbirler 201
c. Konut ve ev eşyasından yararlanmaya ilişkin tedbirler . 201
d. Eşlerin mallarının yöntemine ilişkin tedbirler. 202
e. Ergin olmayan çocuğa ilişkin tedbirler 202
5.Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ayrı Yaşama ve Ortak Yaşamın
Olanaksızlığı 202
VI. BORÇLULARA YÖNELİK ÖNLEMLER 202
1. Genel Olarak . 202
2. Hukuksal Nitelik . 203
3. Şartları. 203
a. Maddî şart . 203
b. Şeklî şart . 203
4. Talimatın konusu. 203
5. Talimatın Kapsamının Tayini 204
6. Tedbirin Sonuçları. 204
VII.EVLİLİK BİRLİĞİNİ KORUYUCU ÖNLEM OLARAK EŞİN BELİRLİ
BİR MALVARLIĞI DEĞERİ ÜZERİNDEKİ TASARRUF YETKİSİNİN
SINIRLANMASI 204
1. Genel Olarak . 204
2. MK 199’un Uygulama Şartları 205
3. Sınırlamanın Konusu. 205
4. Sınırlamanın Hukuksal Niteliği. 206
5. Sınırlamanın Hukuksal Sonuçları 206
6. Ek Koruma Önlemleri ve Şerh Olanağı. 207
VIII.EŞLERİN TEMSİL YETKİSİNİN TAMAMEN VEYA KISMEN
KALDIRILMASI 208
1. Genel Olarak . 208
2. Şartları. 208
a. Temsil yetkisinin “açık” aşımı 208
b. Temsil yetkisini kullanmada yetersizlik 209
3. Eşin Temsil Yetkisinin Kaldırıldığının Üçüncü Kişilere Duyurulması . 209
4.Eşin Temsil Yetkisinin Tamamen veya Kısmen Kaldırılmasının
Sonuçları . 209
5. Temsil Yetkisinin Geri Verilmesi . 209
IX.TEDBİRLERİN ALINMASINI GEREKTİREN ŞARTLARDA
DEĞİŞİKLİKLER . 210
1. Tedbirlerin Değişen Şartlara Uyarlanması İlkesi. 210
2. Şartları. 210
a. Maddî şart . 210
b. Şeklî şart . 210
3. Değişiklik Kararının Konusu ve Sonuçları 211
X.6284 SAYILI AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN
ÖNLENMESİNE DAİR KANUN’UN ÖNGÖRDÜĞÜ TEDBİRLER . 211
ÜÇÜNCÜ KISIM
EVLİLİK BİRLİĞİNDE MAL REJİMLERİ
§ 16. MAL REJİMİ HUKUKUNUN GENEL HÜKÜMLERİ 215
I. GENEL OLARAK . 215
II. MAL REJİMİ TÜRLERİ . 215
1. Yasal Mal Rejimi-Sözleşmesel Mal Rejimi 215
2. Olağan Mal Rejimi-Olağanüstü Mal Rejimi . 216
III. MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ 216
1. Genel Olarak . 216
2. Şartları. 216
a. Kurucu olgu: Tarafların Anlaşması . 216
b. Geçerlilik Şartları 217
aa. Ehliyet. 217
bb. Şekil 217
c. Hüküm ve Sonuçları 217
3. Mal Rejimi Sözleşmesinin Sona Ermesi . 218
IV. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ . 218
1. Genel Olarak . 218
2. Talep Üzerine Hâkim Kararıyla Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş. 218
a. MK 197/II uyarınca olağanüstü mal rejimine geçiş 218
b. Haklı bir sebebe dayalı olarak olağanüstü mal rejimine geçiş 219
aa. Eşlerden birisinin talebi 219
bb. Haklı bir sebebin varlığı . 219
aaa. Genel olarak 219
bbb. Kanunda öngörülen örnekler 219
cc. Yetkili ve görevli mahkeme 220
c. MK 210 uyarınca olağanüstü mal rejimine geçiş 220
3. Talep Olmaksızın Kanun Gereği Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş . 221
4. Olağanüstü Mal Rejiminin Sona Ermesi . 221
a. Genel olarak 221
b. Anlaşmaya dayalı sonra erme . 221
c. Eşlerden birisinin talebi üzerine sona erme . 221
V.MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE YETKİLİ ve GÖREVLİ OLAN
MAHKEME. 221
1. Kural 221
2. Mal Rejiminin Tasfiyesinde Yetkili ve Görevli Olan Mahkeme . 222
VI. ALACAKLILARIN KORUNMASI 222
VII. EŞLERİN MALVARLIKLARININ YÖNETİMİ 222
VIII. ENVANTER YAPILMASI . 223
IX. EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR VE BORÇ ERTELEMESİ . 223
§17. YASAL MAL REJİMİ OLARAK EDİNİLMİŞ MALLARA
KATILMA REJİMİ . 224
I. GENEL OLARAK . 224
II.EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE HAK SAHİPLİĞİ
İLİŞKİSİ 224
1. Yasal Düzenleme 224
2. Eşlerin Kanunî Edinilmiş Malları 225
a. Genel olarak 225
b. “Mal Rejimi Süresince Edinme” ve “Karşılık” kavramları . 225
c. Edinilmiş mallara ilişkin yasal örnekler 226
aa. Eşlerin çalışmasının (emeğinin) karşılığı olan edinimler 226
bb. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya
personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler. 226
cc. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar . 226
dd. Kişisel malların gelirleri . 227
ee. Edinilmiş malların yerine geçen (ikame) değerler 228
d. Diğer edinilmiş mallar . 228
3. Eşlerin Kanunî Kişisel Malları 228
a. Genel olarak 228
b. Kişisel mallara ilişkin yasal örnekler 229
aa. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya 229
bb. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri 229
cc. Manevî tazminat alacakları . 230
dd. Kişisel mallar yerine geçen değerler. 230
4. Sözleşmesel Kişisel veya Edinilmiş Mallar. 230
III. İSPAT. 231
IV. YÖNETİM, YARARLANMA ve TASARRUF. 232
1. Kural . 232
2. Paylı Mülkiyet Payı Üzerinde Tasarruf . 233
V. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUK . 233
VI. SONA ERME ve TASFİYE. 234
1. Sona Erme. 234
2.Tasfiye. 235
a. Tasfiye Anlaşması ve Tasfiye Davası . 235
b.Malların Geri Verilmesi, Eşlerin Paylı Mülkiyetindeki Bir Malın
Eşlerden Birisine Tahsisi ve Borçlara İlişkin Eşlerarası Düzenlemeler 238
aa. Malların Geri Verilmesi 238
bb. Eşlerin Paylı Mülkiyetindeki Bir Malın Eşlerden Birisine Tahsisi . 238
aaa. Genel Olarak . 238
bbb. Hukuksal Nitelik 238
ccc. Şartları. 239
cc. Borçlara İlişkin Eşlerarası Düzenlemeler 239
c. Malvarlığı Kesimlerinin Birbirinden Ayrılması 240
d. Değer artış payı alacağı. 240
aa. Genel olarak 240
bb. Şartları 241
aaa. Diğer eşe ait bir malvarlığı unsuruna yönelik katkı 241
bbb. Bağışlama kastı ve karşı edimin olmaması. 242
ccc. Mal rejiminin tasfiyesi anında bir değer artışının varlığı 243
ddd. Mal rejiminin tasfiyesinin talep edilmesi . 243
cc. Değer artış payı alacağının hesaplanması . 244
aaa. Değer artışının hesaplanması . 244
bbb. Değer artış payının hesaplanması 244
ccc. Değer artış payı alacağının hesaplanması 245
dd.Değer artış payı alacağının artık değer (ve dolayısıyla katılma alacağının) hesabına etkisi . 246
ee. Muacceliyet. 247
ff. Zamanından önce geri ödeme üzerine eşlerin anlaşması 248
gg. Eşlerin değer artış payı üzerindeki tasarrufları . 248
e. Denkleştirme alacağı . 248
aa. Genel olarak 248
bb. Eşlerin borçlarının malvarlığı kesimlerindeki konumu. 249
aaa. Genel olarak 249
bbb. Borçların edinilmiş malları yüklemesi karinesi 249
cc. Denkleştirme alacağının türleri . 249
f. Eklenecek değerler 251
aa. Genel olarak 251
bb. Eklenecek ivazsız kazandırmaların kapsamı ve sınırı . 252
g. Değer tespiti (değerleme) 252
h. Değerleme zamanı 253
i. Katılma alacağı ve hesaplanması . 254
aa. Genel olarak 254
bb. Artık değer ve hesaplanması. 254
cc.Artık değere yasal katılım (artık değer alacağı) ve katılma alacağı. 254
dd. Artık Değere Sözleşmesel Katılma. 258
aaa. Mal Rejiminin Ölümle Sona Ermesi Halinde 258
bbb. Mal Rejiminin Ölüm Dışında Bir Sebeple Sona Ermesi Halinde 258
ee. Katılma alacağı için muacceliyet anı ve temerrüt . 259
ff. Zamanaşımı . 260
gg. Katılma alacağının hukuksal niteliği, ödenmesi ve hâkim kararıyla azaltılması ve ortadan kaldırılması . 261
hh. Katılma alacağının ifasının ertelenmesi 261
ii. Faiz ödeme ve teminat gösterme yükümü 262
jj. Katılma Alacağının Miras Paylaşımına Etkisi 262
kk. Katılma Alacağından Feragat . 262
j. Aile konutu ve ev eşyası üzerinde sağ kalan eşin talep hakkı 262
aa. Genel olarak 262
bb. Hayatta olan eşin talebi ve hukukî niteliği 263
cc. Şartları 263
dd. Talebin konusu . 265
ee. Talebin süresi 267
k. Üçüncü kişilere karşı dava hakkı 267
aa. Yasal düzenleme ve Miras Hukukuna İlişkin Tenkis Davası ile İlişkisi. 267
bb. Şartları 268
cc. Davanın Tarafları 268
dd. Tenkis Hükmünün Hukuksal Niteliği . 268
ee. Talebin süresi 268
ff. MK 560 vd.nın kıyasen uygulanması. 269
§ 18. SEÇİMLİK MAL REJİMLERİ . 269
I. MAL AYIRILIĞI . 269
1. Genel olarak 269
2. Mal Ayrılığında Yönetim Yararlanma ve Tasarruf . 269
3. İspat. 269
4. Borçlardan Sorumluluk . 270
5. Paylı Mülkiyet Konusu Eşyanın Eşlerden Birisine Özgülenmesi 270
6.Mal Ayrılığı Rejiminde Eşlerin Birbirlerinin Malvarlığı Unsurlarına Katkıları 270
II. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI 271
1. Genel olarak 271
2. Paylaşmalı Mal Ayrılığında Mal Rejiminin Sona Ermesi . 271
3. Aileye Özgülenen Mallar 271
4. Katkıdan Doğan Alacak 272
5. Paylaştırmaya Aykırı Davranışlar . 272
6. Paylaşma İsteminin Reddi . 272
7. Paylaştırma Yöntemi . 272
8.Evliliğin İptali veya Boşanma ya da Ölüm Halinde Aile Konutu ve Ev
Eşyasının Hukuksal Durumu 273
III. MAL ORTAKLIĞI 274
1. Genel Olarak . 274
2. Türleri . 274
3. Genel Mal Ortaklığı 274
a. Malvarlığı yapısı . 274
b. Kişisel mallara ve ortaklık mallarına giren malvarlığı değerleri . 275
aa. Kişisel mallar 275
bb. Ortaklık malları 275
c. İspat. 275
d. Yönetim ve tasarruf 275
e. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk 276
f. Mal rejiminin sona ermesi ve tasfiye. 277
aa. Sona erme anı 277
bb. Kişisel mala ekleme 277
cc. Denkleştirme alacağı. 277
dd. Borçların düzenlenmesi 278
ee. Değer artış payı alacağı. 278
ff. Değerleme anı 278
gg. Paylaşma. 278
aaa. Paylaşma oranı 278
bbb. Paylaşma usulü . 279
DÖRDÜNCÜ KISIM
HISIMLIK
BİRİNCİ BÖLÜM
SOYBAĞININ KURULMASI
§ 19. GENEL BAKIŞ 282
§ 20. SOYBAĞININ KURULMASI YOLLARI 283
I. KAN BAĞINA DAYANAN SOYBAĞININ KURULMASI 283
A. ÇOCUK İLE ANASI ARASINDA SOYBAĞININ KURULMASI . 283
B. ÇOCUK İLE BABASI ARASINDA SOYBAĞININ KURULMASI. 284
1. Ana ile evlilik 284
a. Evliliğin çocuğun doğumundan önce gerçekleşmiş olması . 284
aa. Babalık karinesi 284
bb. Babalık karinesinin kapsamı. 285
aaa. Çocuğun evlilik içinde doğması 285
bbb. Çocuğun evlilik içinde ana rahmine düşmesi . 286
cc. Babalık karinesinin çürütülmesi: Soybağının reddi. 288
aaa. Soybağının reddi kavramı . 288
bbb. Soybağının reddi sebepleri . 289
aaaa. Çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüşse 289
aaaaa. Cinsel ilişkinin imkansızlığının ispatı 290
bbbbb. Çocuğun kocanın cinsel ilişkisinden olmasının
imkansızlığının ispatı: İlliyet bağının yokluğunun
ispatı . 291
bbbb. Çocuk evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında
ana rahmine düşmüşse 292
aaaaa. Çocuğun evlilikten önce ana rahmine düşmesi 295
bbbbb. Çocuğun ayrı yaşama sırasında ana rahmine
düşmesi 295
cccc. Babalık karinesinin yeniden kurulması . 295
ccc. Soybağının reddi davasının tarafları . 296
aaaa. Davacı taraf . 296
aaaaa. Koca ve çocuk 296
bbbbb. Diğer ilgililerin dava hakkı . 298
bbbb. Davalı taraf 300
ddd. Soybağının reddi davası açma hakkının düşmesi . 301
aaaa. Dava açma süresinin dolması . 301
bbbb. Kocanın dava hakkının dava açma süresinin
dolmasından önce düşmesi 303
eee. Soybağının reddi davası açma süresinin uzaması 304
fff. Soybağının reddi davasında yetkili ve görevli mahkeme . 305
ggg. Soybağının reddi kararının sonuçları 305
b. Evliliğin çocuğun doğumundan sonra gerçekleşmiş olması 306
aa. Evlenmenin çocuğun soybağına etkisi 306
bb. Bildirim yapılması 307
cc. Sonradan evlenme ile soybağının kurulmasına itiraz 307
aaa. İtirazın niteliği. 307
bbb. Davacılar 308
ccc.Davalılar 310
ddd. İtiraz sebebinin (kocanın baba olmadığının) ispatlanması 310
eee. Dava açma süresi 310
fff. Yetkili ve görevli mahkeme . 311
2. Tanıma 311
a. Genel olarak 311
b. Geçerlilik şartları 312
aa. Ehliyet. 313
bb. Şekil 313
cc. Çocuğun bir başka erkek ile soybağının bulunmaması . 315
c. Tanımanın gerçekleştirilebileceği zaman 316
d. Tanımanın geçersizliği 316
aa. Tanımanın kesin hükümsüzlüğü . 316
bb. Tanımanın irade sakatlığı sebebi ile iptali 317
cc.Tanımanın ilgili kişiler tarafından açılacak iptal davası ile geçersiz
hale getirilmesi . 318
aaa. İptal davası açma hakkına sahip olan kişiler . 318
bbb. İspat yükü . 320
dd. Hak düşürücü süreler 321
3. Babalık hükmü 321
a. Babalık davasının tarafları 322
aa. Davacı taraf. 322
bb. Davalı taraf . 323
b. Babalığın ispatı . 324
aa. Babalık karinesi 324
bb. Babalık karinesinin çürütülmesi . 325
aaa. Davalının çocuğun babası olmasının olanaksızlığının ispatı . 326
c. Babalık davasının süresi 327
d. Babalık davasında görevli ve yetkili mahkeme. 329
e. Babalık davasının sonucu ve ananın malî hakları 330
aa. Doğum giderleri 330
bb. Doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim giderleri. 330
cc. Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderler . 331
II. EVLÂT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI 331
1. Genel Bakış: Evlât Edinme Kurumunun Niteliği ve İşlevi 331
2. Evlât Edinme İlişkisinin Kurulması İçin Gerekli Şartlar . 333
a. Küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin şartlar . 333
aa. Genel Şartlar . 333
aaa. Küçük evlât edinen tarafından bakılmış ve eğitilmiş olmalıdır 333
bbb. Evlât edinmenin küçüğün yararına bulunması 334
ccc.Evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete
aykırı biçimde zedelenmemesi 335
bb. İlgililere ilişkin şartlar 335
aaa. Evlât edinenler açısından 335
aaaa. Evli kişilerin evlât edinmesi. 335
aaaaa. Kural: Birlikte evlât edinme . 335
bbbbb. Birlikte evlât edinme için gerçekleşmesi
gereken şartlar. 336
bbbb. Eşlerden birinin diğerinin çocuğunu evlât edinmesinin
özelliği: Üvey çocukların evlât edinilmesi 337
cccc. İstisna: Evli kişilerin tek başına evlât edinmesi . 337
dddd. Evli olmayan kişilerin evlât edinmesi . 338
bbb. Evlâtlık açısından . 338
aaaa. Yaş 338
bbbb. Küçüğün rızası . 339
cccc. Vesayet dairelerinin izni . 339
dddd. Ana ve babanın rızası . 339
aaaaa. Anlamı 339
bbbbb. Rızası aranacak kişiler. 340
ccccc. Rızanın verilmesi yöntemi, zamanı, içeriği ve
geri alınması 340
aaaaaa. Yöntemi. 340
bbbbbb. Zamanı . 341
cccccc. İçeriği 342
dddddd. Geri alınması 342
eeee. Ana babanın rızasının aranmadığı haller . 343
aaaaa. Gerekçesi ve sebepleri . 343
bbbbb. Kararın verilme zamanı. 345
b. Erginlerin ve kısıtlıların evlat edinilmesi 345
aa. Şartları 346
aaa. Evlât edinilenin ergin veya kısıtlı olması. 346
bbb. Evlât edinenin altsoyunun açık muvafakatinin bulunması 346
ccc.Evlât edinilenin evli olması halinde eşinin rızası
(MK m. 313/f.2) 347
ddd.Evlât edinen ve evlât edinilen açısından kanunun aradığı
diğer şartlardan birinin gerçekleşmiş olması 348
aaaa. Evlât edinilenin bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle
sürekli olarak yardıma muhtaç olması
(MK m.313/b.1) . 348
bbbb. Evlât edinilenin küçükken evlât edinen tarafından en
az beş yıl süre ile bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş olması
(MK m. 313/b.2) 348
cccc.Evlât edinen ile evlât edinilenin en az beş yıldan beri
aile halinde birlikte yaşamaları ve diğer haklı sebeplerin
mevcut olması 349
eee. Küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümlerin kıyasen
uygulanacak olması 349
c. Evlât edinme kararı . 350
aa. Mahkeme kararının kurucu niteliği . 350
bb. Yetkili ve görevli mahkeme . 350
cc.Mahkeme tarafından evlât edinmenin şartlarının gerçekleşip
gerçekleşmediğinin araştırılması. 351
aaa. Genel olarak 351
bbb. Evlât edinme şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin
belirlenmesinde dikkate alınacak an . 351
ccc.Özel olarak MK m. 316’da öngörülen araştırma ve araştırmanın içeriği 352
d. Evlât edinme ilişkisinin sonuçları . 354
aa. Genel olarak 354
bb. Ana ve babaya ait hak ve yükümlülükler 354
cc. Evlâtlığın ana ve babası ile olan soybağının durumu 355
dd. Evlenme yasağı. 356
ee. Mirasçılık 356
ff. Evlâtlığın adı ve soyadı 357
gg. Evlâtlığın vatandaşlığı 357
e. Evlât edinme ilişkisinin sona ermesi . 357
aa. Kural: Evlât edinme ilişkisinin iptal davası açılarak sona
erdirilmesi 357
bb. Evlât edinme ilişkisinin sona erdirilmesi sebepleri. 359
aaa. Evlât edinme ilişkisinin kurulabilmesi için rızası gereken
kişilerin rızasının bulunmaması 359
bbb. Evlât
