Sovyetler’de Fetret Devri 1923-1924

Sovyetler’deki ic¸ savas¸tan sonra Lenin’in yavas¸ yavas¸ iktidarını kaybetmesi, Stalin’in ise aynı s¸ekilde gu¨c¸ kazanmasıyla bas¸layan bir do¨nem, Sovyetler’de Fetret Devri. Edward Hallett Carr, Lenin’in o¨lu¨mu¨yle sonlanan bu kitapta, bu do¨nemi adım adım izliyor.

Ekonomik krizlerden, bilhassa tanınma hususunda digˆer u¨lkelerle ilis¸kilere, Almanya’daki devrim potansiyelinin gerc¸ekles¸tirilmesi ic¸in c¸alıs¸malardan, ic¸erideki iktidar mu¨cadelesine ve parti ic¸i muhalefetin susturulma c¸abalarına dek uzanan bir perspektifte Sovyetler’deki do¨nu¨s¸u¨mu¨ takip ediyor. Troc¸ki’yle Stalin’in c¸atıs¸malarını ele almanın yanı sıra, nihayetinde Stalin’in nasıl yavas¸ ama kararlı bir bic¸imde iktidara geldigˆini anlatıyor; Stalin ve Lenin’in siyasi go¨ru¨s¸lerindeki farklılıkların altını c¸iziyor. Birc¸ok kaynaktan ve ars¸iv kayıtlarından yararlanan Carr, usta tarihc¸iligˆiyle Sovyetler’in bir do¨nemine ıs¸ık tutuyor.

*Lenin’in son hastalıgˆının son ayları ve o¨lu¨mu¨nden sonraki ilk haftalar, 1923 Mart-1924 Mayıs aralıgˆı, –Sovyet is¸lerinde bir ates¸kes ya da interregnum olarak– tartıs¸malı kararlardan elden geldigˆince kac¸ınıldıgˆı ya da askıda bırakıldıgˆı bir tu¨r ara do¨nem olarak s¸ekillenir: [Bols¸evik Devrimi u¨zerine hazırlanan kapsayıcı c¸alıs¸manın] yeni planında bu do¨nem, s¸imdi Sovyetler’de Fetret Devri 1923-1924 adı altında yayımlanan ayrı bir cilt olus¸turuyor.*

EDWARD HALLETT CARR