Tükendi
Gelince Haber VerBatı`da matbaanın kullanılmaya başlandığı 1450 yılından 1500 yılına değıı basılan kitap sayısı yirmi milyon olduğu bildiriliyor. (16) O tarihlerde Avrç pa`nın nüfusu kırk milyon kadar iken Osmanlı`nın nüfusu yirmi milyon olaı tahmin ediliyor. Osmanlı`da bu yüzyıllarda matbaanın kullanılmasına dinu ması izin vermediği için kitaplar elle yazılıyor ve yazılan kitap sayısı yıla elin parmaklarını geçemiyor. Okumayan toplum yazamıyor da, yazara için de gelişemiyor. Bilgi üretimi yoktur Osmanlı`da. Osmanlı`da r Kur`an bilgisiyle sınırlı tutulmuştur. Kur`an bilgisi dışındaki her bilgi rö liyordu. Osmanlı din ulemasına göre eğitimli insan, dinin buyruklarını | getiren insandı. Görülüyor ki, ekonomik yoksulluk, eğitimden yoksunlu» sonucudur. Osmanlı döneminde bir Rönesans yaşanmamıştır, hümaffl arayış görülmemiştir. Osmanlı aydını Osmanlı ulemasıydı, ulema ise di varolan hiçbir bilimsel gelişmeden haberdar değildi. Ulema Arap diline ka bir dil bilmiyor, öğrenmek isteyenlere de engel oluyordu. Arap d giye ulaşmanın olanağı yoktu, çünkü hiçbir Türk bu dili bilmiyordu. lir ki, Osmanlı`da kuruluş yılları yıkılış yıllarından daha aydınlıktı.
