Kişisel Gelişim Kitapları Nedir?

Kişisel gelişim kitapları, kişisel sorunların çözümü konusunda okurlarına talimat vermek amacıyla yazılmaktadır. Kişisel gelişim türünün geçmişi, insanlık tarihi ile eşdeğerdir. Edebiyata tam olarak yansıması ise 1800’lü yılları bulmuştur. Geçmişte insanların birbirlerine verdikleri tavsiyeler, bu kitapların temelini oluşturmuştur. Genel olarak mutlu bir yaşamın adımları, aile içi yaşamın nasıl olması gerektiği ve başarı ile ilgili olan ufak tavsiyeler, modern kişisel gelişim kitapları konuları arasında yer almaktadır. Bu türün ilk modern örneği 1859 yılında Samuel Smiles tarafından yazılan Self-Help olarak bilinmektedir. Bu sebeple ilk örneklerine ‘kendine yardım kitabı’ adı verilmiştir. Ancak modern dünyada gelişen bilim dallarıyla birlikte bu kitaplar kişisel gelişim adını almıştır. Türk Edebiyatı’nda ise kişisel gelişim kitaplarının geçmişte örnekleri Nasihatnameler olarak verilmektedir. Bu kitaplarda, toplumda nasıl davranılması gerektiği gibi konuların yanı sıra dini öğütler de bulunmaktadır. Kişisel gelişim edebiyatı adı altında ise ilk olarak 1968 yılında yayınlanmış olan Nüvit Osmay’ın İnsan Mühendisliği kitabı örnek verilebilir. En etkileyici kişisel gelişim kitapları akıcı anlatımlarla başarıya yönelik tavsiyeleri içermektedir. Kişisel gelişim kitapları 21. yüzyılın sonlarında niş bir konumdan kültürel bir fenomen olmaya geçmiştir.

Modern Edebiyatta Kişisel Gelişim Kitaplarının Yeri Nedir?

21. yüzyılda modern edebiyatın ve psikoloji gibi bilimlerin gelişmesiyle kişisel gelişim kitapları ön plana çıkmıştır. Bu türün hem savunucuları hem de eleştirmenleri olmuştur. Savunanlar, bu kitapları kişisel eğitimde bir alıştırma olarak görmüştür. Eleştirel bakanlar da popüler kültüre ait olmasına rağmen gözden kaçırılmayacak kadar yaygın ve güçlü bir fenomen olduğunu kabul etmiştir. Geleneksel psikoloji ve psikoterapi yöntemleri, son derece objektiftir. Kişisel gelişim kitaplarıyla daha nesneldir. Genellikle yaşayan kişilerin deneyimlerine veya araştırmacıların çalışmalarına dayanmaktadır.

Okurlar bu kitaplarda en az bir ortak noktayı deneyimlemektedir. Hemen hemen tüm eserler, kendini değiştirme gücüne sahip olunduğunu söylemektedir. Aynı zamanda ‘eğer acı çekiyorsan, takılıp kalıyorsan ve değişemiyorsan, kendi suçundur, değişebilirsin’ gibi mottolar üzerinden motivasyon cümleleri içermektedir. Kitapların popülaritesinin bir nedenin de plasebo etkisi olabileceği düşünülmektedir. Plasebo, zihni hareket geçirdiği için okurların düşünme biçimini değiştirme konusunda etkili bir yol olduğu söylenmektedir. Aynı zamanda bir uzman tarafından kaleme alınmış olan eserler, okurlara kendini değişterebileceklerine inandırma konusunda güç vermektedir.

Kişisel Gelişim Kitaplarının Özellikleri Nelerdir?

Kişisel gelişim kitapları, genellikle insan davranışlarına ve modern psikolojiye odaklanmaktadır. Bu eserler kendilerini tipik olarak, kişinin hayatından tatmin olmak da dahil olmak üzere öz farkındalığı ve performansı artırabilecek şekilde tanıtmaktadır. Bazı kitaplar bunun plasebonun da etkisiyle geleneksel terapilerden daha hızlı olabileceğini iddia etmektedir.

Kişisel gelişim kitapları, hızlı okunabilir akıcı üslupla yazılmaktadır. Sonuçlara daha hızlı ulaşılması için kısa ve net ifadeler içermektedir. ‘Kendi kendine yardım ve nasıl yapılır gibi sorular, bu kitapların araştırdıkları arasında yer almaktadır. Bu sorular çerçevesinde eserler aşağıdaki özellikleri içermektedir.

• İletişim problemleri, odaklanamama ve motivasyon eksikliği, uykusuzluk gibi yaygın bir sorunu tanımlayarak başlamaktadır.
• Kişisel deneyimler paylaşılmaktadır.
• Eserlerde verilen tüm iddialar araştırmalarla desteklenmektedir.
  Belirli okuyucular için neyin işe yarayacağına dikkat çekmektedir. Ancak tavsiyeler herkes için işe yarayacağının sözünü vermemektedir.
• Farkındalığın artmasına ve duygusal zekanın gelişmesine yardımcı olmaktadır.
• Bazı eserler, üretkenlik konusunda tavsiyeler vermektedir.
• Bazı kitaplarda aile ve ilişkilerin finansal dinamikleri ele alınmaktadır.
• Duygularla başa çıkmak için tüyolara yer verilmektedir.
• Birçok eserde ebeveynlik ve arkadaşlık ilişkileri gibi konular işlenmektedir.

Kişisel Gelişim Kitaplarının Faydaları Nelerdir?

Kitaplar öncelikle okuyucunun kendi kişisel gelişiminden sorumlu olmasına yönelik kaleme alınmaktadır. Bu özellik sebebiyle aşağıdaki faydaları okurlarına sunmaktadır.

• Öz Farkındalığı Geliştirmek: Okurların kendi benzersiz kişiliğinin özelliklerini keşfetmesine yardımcı olur. Böylelikle okuyucunun duygusal yapı ve inançları daha iyi anlamasına katkı sağlar. Davranışlar, zayıf noktalar ve güçlü yönler hakkında bilgi edinmeyi teşvik ederken, gizli kalmış yeteneklerin keşfedilmesine destek verir.
• Empatiyi Güçlendirmek: Okurların insanları daha iyi çözmesine ve onlara karşı daha duyarlı olmasına katkıda bulunur. Bu sayede ilişkilerle ilgili içgörünün ve empati yeteneğinin gelişmesini de sağlar.
• Umuda ve Hayal Kurmaya Teşvik Eder: Bu kitaplar uzmanlar tarafından yazılan pasajları ve özel yöntemleri ile zihni harekete geçirir. Hayallere ulaşmak için nereden nasıl başlanması gerektiğine ve hedeflerin tamamlanma sürecine dair yol gösterir.
• Eleştirel Düşünmeyi Geliştirmek: Kişisel gelişim kitabı okuyucuları bilgi edinmeyi kolaylaştırmaya, teorileri geliştirmeye ve argümanları güçlendirmeye yönelik tavsiyeleri içerir. Bu kitapların tamamı, problem çözme yeteneğinin ve eleştirel düşüncenin gelişmesine destek olur. Bu gelişim ile okuyanlara aşağıdaki 9 faydayı sağlamaktadır.

1. Durumlara esnek ve düşünceli yaklaşmak
2. Alternatifleri önyargısız değerlendirmek
3. Spekülasyondan kaçınmak ve gerçekleri bağımsızca yorumlamak
4. Yanlış varsayımları süzgeçten geçirmek
5. Hem teoriyi hem de kabul görmüş genel uygulamayı analiz etmek
6. Bilginin yorumlamasını kolaylaştırmak
7. Mantıklı yaklaşımları güçlendirmek
8. Kanıtlara ve nesnel analizleri ön planda tutmak
9. Tutarlı sonuçlarla iyi düşünülmüş hedeflere ulaşmak

Yeteneklere Teşvik Etmek: Birçok kişisel gelişim kitabı, yetenekleri ve iyimserliği bir arada işler. Duyuları keskinleştirmek için çeşitli teknik değerlendirmeleri okurlarına sunar.

Kişisel Gelişim Kitabı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Kişisel gelişim kitaplarının çoğu, içindeki bilgileri bilimsel verilerle desteklemektedir. Bir kısmı ise yaşam tecrübesine sahip olan başarılı yazarlarca kaleme alınmaktadır. Bu sebeple kitap satın alınmadan önce yazarın yetkinliği ve tecrübeleri ile ilgili kısa bir araştırma yapılabilir. Aynı zamanda işlenen konulara ve alınmak istenen faydaya göre kitap seçilebilir. Ayrıca bu kitaplarda aranacak unsurlar şunlardır;

• Kitabın anlaşılması kolay mıdır?
• Yazar sorunları anlar mı?
• Kitap okuyucuya takip etmesi için sebep verir mi?

Depresyondan kaygı bozukluğuna kadar birçok alanda kişisel gelişim kitabı yazılmıştır. Kitabı satın almadan önce incelenmesi gerekenler aşağıda listelenmiştir.

• Yazarın kimlik bilgilerinin kontrol edilmesi önemlidir. Bu alanda uzman psikolog ve psikiyatristlerin eserleri daha çok rağbet görmektedir. Ancak alana katkı yapmış, bu konuda başarı göstermiş olan yazarların eserleri de faydalı olabilmektedir. Bununla birlikte biyografi eserleri de başarıları anlattığı kısmen kişisel gelişim kitaplarının içinde değerlendirilebilmektedir. Bu kitaplar, başarıya motive etmektedir.
• Araştırmalar, yetkin kişisel gelişim kitaplarını terapi ilkelerini takip ettiğini göstermiştir. Birçok yazar kitabı yazmadan önce terapi ilkelerinden, deneyimlerden ve temayı yaşamış insanların değerlendirmelerinden yararlanılarak yazılmaktadır. Kitaptan istenilen sonucu elde edebilmek için bu eserlerin bir kılavuz gibi kullanılacağından emin olunmalıdır. İçerikteki tavsiyelere uyulmalıdır. Ayrıca eserlerdeki somut ve soyut ayrıntılar tedavinin yardımcı olacağına okurları inandırmaktadır. İnanç da plasebo etkisi için önemlidir.
• Kitapla ilişkinin sürdürüleceğine emin olunmaldır. Okuyup bittikten sonra tekrar tekrar gözden geçirmek faydayı artırabilmektedir.
• Yazının kalitesine eleştirel gözle bakmak kitapla kurulacak bağı güçlendirebilir ve uygun kitabın seçilmesine yardımcı olabilir. Bu eserler her ne kadar akıcı ve sade bir anlatıma sahip olsa da belirli tekniklerde yazılmaktadır. İçeriği inceledikten sonra teknik alt yapının uygunluğu daha rahat değerlendirilebilmektedir.
• Okurlar kitabın kendini motive edip etmeyeceğine karar vermelidir. Kitap ne kadar popüler olursa olsun tüm okurlarla aynı düzeyde hitap etmeyebilmektedir. Bu okurlardan kaynaklanan bir problem değildir. Bazı tavsiyeler, kişisel olarak herkese uymayabilmektedir. Kitapla yakalanamayan uyumda önerilere uymak için okurun kendini zorlamaması gerekmektedir.

Kişisel Gelişim Kitaplarının Etkileri Nelerdir?

Kişisel gelişim kitapları okurlarını başkalarının yardımına güvenmeden kendi kendine yardım sağlamaya teşvik etmektedir. Nasıl yapılır kitapları, ses kayıtları, grup terapileri gibi işlev görmektedir. Ancak tüm bunlara göre daha nesneldir. Psikoloji temelli eserler, okurun sağlığını ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yöneliktir. Ayrıca ünlü psikolog Starker, kişisel gelişim kitaplarının başarısını açıklayan dört pragmatik faktörden bahsetmektedir. Bu faktörler şunlardır:

• Maliyet: Bu eserlerin bir psikologla yapılan konsültasyona kıyasla daha az maliyetlidir.
• Ulaşılabilirlik: Kitaplar kolay bulunur ve bir öğle yemeğinde ya da uykusuz bir gecede okunabilmektedir.
• Mahremiyet: Sorunlara için yazılı bir çözümdür. Başkasıyla paylaşmadan basit sorunlar üzerinde çalışma fırsatı sunmaktadır.
• Heyecan: Eserler arasında en çok satan kişisel gelişim kitapları olduğundan bu kitabı alan okurlar kendilerini bir grubun parçasıymış gibi hissetmektedir.

Kişisel Gelişim Kitaplarının Konuları Nelerdir?

Kişisel gelişim daha çok benliği geliştirmeyle ilgilenmektedir. Bu kategoriyi kapsayan diğer ifadeler, kişisel verimlilik, öz-yönetim, yaşama sanatı ve hedeflere ulaşmanın yollarıdır. Eserlerin çoğu daha iyi hissetmek ve daha iyi yaşamakla ilgilidir. Diğerlerinin konuları aşağıda listelenmiştir;

• İlişkiler: İkinci büyük kategoridir. İlişkilere ve iletişime odaklanmaktadır. Salt ilişki konusunu taşıyanların sadece ilişkiler hedefindedir. İkincisi ise iletişim yeteneklerini anlamak ve geliştirmek için araçlar sunmaya çalışmaktadır. Bunlar iletişim becerileri kazanmak isteyen kişilere tavsiye edilmektedir.
• Stresle Başa Çıkma: Üçüncü kategori stresle başa çıkma konusundadır. Bu kitaplar özellikle çalışma hayatıyla ilgili olarak rahatlamanın ve dinlenmenin nasıl sağlanacağına dair pratik fikirler sunmaktadır. Okurlarını stresi en aza indiren bakış açısı geliştirmeye yardımcı olmaktadırlar.
• Kimlik: Bu kitaplar ‘ben kimim’, ‘değerli miyim’ gibi felsefi sorularla kurgulanmaktadır. Kendini tanımak, hayatta doğru seçimler yapmak ve kendi geliştirmenin ilk adımı için bu kitaplar düşünülebilmektedir. ‘Ben kimim’ sorusunu inceleyenler, ‘değerli miyim’ sorusunu soranlardan daha çok içgörüye yöneltmektedir. Zeka, hakkındaki kitapların birçoğu içgörü odaklı olmaktadır.

Kitaplar problem odaklı, büyüme odaklı, teoriye dayalı veya eklektik olabilmektedir. Büyüme odaklı olanlar yukarıdaki kategorileri takip etmektedir. Eklektik kitaplar ise psikolojideki farklı düşünceleri kullanmaktadır. Teoriye dayalı kitaplarda da belirli araştırmaların geleneklerinden gelen fikirler geniş bir kitleye uygun olacak şekilde aktarılmaktadır. Bununla birlikte akademik yönelimli yazarların kitapları da teorilere dayalı kitaplar kategorisine girmektedir. Örneğin bilişsel davranışçı psikoterapi fikirleri, teoriye dayalı kişisel gelişim kitaplarında sık kullanılan yöntemleri içermektedir. Ünlü psikiyatrist A.M. Paul, beş yaygın kişisel gelişim savını şöyle açıklamaktadır;

• “Öfkeni dışarı at, o da gidecek!” Paul’a göre bu kitaplarda geçen araştırmalar, öfkeyi ifade etmenin onu canlı tutacağını söylemiştir.
• “Kötü bir durumda olduğunuzda olumlu odaklanarak mutlu hisset!”
• “Hedeflerini görselleştir” Görselleştirilmiş hedefler, hedefe varmanın ilk adımıdır. Araştırmalar, yalnızca belirli bir hedefe ulaşma yeteneği konusunda iyimserliğe değil, aynı zamanda yoldaki engellere de odaklanmayı kuvvetlendirdiğini göstermektedir.

İçeriklerine Göre Kişisel Gelişim Kitapları Nelerdir?

Kişisel gelişim kitapları okuyucularına fayda sağlayacak farklı konularla hazırlanmaktadır. En çok tercih edilen eserlerin konuları şöyledir;

• İş Yaşamında Başarı İçin Kitaplar: Okul hayatından sonra gelen iş hayatında bazı şeylerde değişiklik sağlamak ve fark yaratmak istenebilir. Genel olarak başarılı iş insanları tarafından kaleme alınmış olan bu kitaplar okuyanların realistik bir yol izlemenize yardımcı olur. Oldukları pozisyona gelirken uyguladıkları metodları bu kitaplarda anlatan ve okuyucuyu da bu yönde etkileyen bu yazarlar, iş yaşantısında fark yaratmaya katkı sağlar. Tecrübelere dayanan kişisel gelişim kitapları okunması gereken eserler içerisinde iş yaşamından bahsedenler ön plana çıkar. pozisyondan daha yüksek bir pozisyonu istiyor olabilirsiniz. Bu kitaplarda her türlü konuda öneriye rastlayabilirsiniz.
• Öğrenciler İçin Kişisel Gelişim Kitapları: Bu eserler genellikle öğrencilerin motivasyonu güçlendirmeyi hedeflemektedir. Ayrıca odaklanmaya ve konsantrasyona yardımcı olacak egzersizleri içermektedir. Bunlarla birlikte öğrenmeyi kolaylaştıran yöntemleri konu alan eserler de bulunmaktadır.
• Özgüveniniz İçin Kişisel Gelişim: Kişisel gelişim kitapları, insanın kendi için farkındalık oluşturması adına oldukça önemlidir. Kendinizin ve yapabileceklerinizin farkına varabilmek, özgüveninizi kazandığınızda ortaya çıkan bir durumdur.
• Kişisel gelişim ve Psikoloji Kitapları: Bu kitaplar uykusuzluk gibi çeşitli sorunlarda okuyanlara yol göstermektedir. Genellikle aynı sorunu yaşayan insanların tecrübelerinden örnekler vermektedir. Kişisel gelişim kitapları okumanın faydaları arasında insanın kendini daha iyi anlaması ve sorunlarını daha rahat çözebilmesi ilk sıralarda yer alır.Enerjiyi Açığa Çıkan Kişisel Gelişim Kitapları: Vücuttaki enerji noktaları çakralar olarak ifade edilmektedir. Bu çakralar temel olarak yedi tane olsa da, birçok kişi tarafından yüzün üzerinde sayıları olduğu düşünülmektedir. Çakralar, enerji merkezlerini temsil eder. “Disk” anlamına gelen bu kelime, vücudun çalışmasını sağlayan organlara bağlı olan merkezleri temsil eder. Çakralarınızı açık tutmak sizler için sağlıklı olandır. Çakraların kapalı olması, bağlı oldukları organları olumsuz yönde etkileyebilir. Fiziksel olarak da bunun sonuçlarını görebilirsiniz. Çakralarınızın açık olması için belirli meditasyon aşamalarından geçmeniz gerekmektedir. Çakralarınızı açtığınızda, bu çakralara bağlı olan organlar da pozitif yönde çalışmalarını sürdürecek ve olumsuz etkileri ortadan kaldıracaktır. Vücutta yedi ana çakra vardır. Bu çakraların enerji seviyesini dengede tutmak gereklidir. Eğer çok yüksek bir enerji akışı veya çok düşük bir enerji akışı olursa iki şekilde de olumsuz etkileri bulunabilir. Enerjinin açığa çıkmasına yardımcı olan kişisel gelişim kitapları çakraları ve çeşitli egzersizleri konu almaktadır.

Kişisel Gelişim Kitapları Tavsiyeleri Nelerdir?

Tüm dünyada en çok okunan kişisel gelişim kitapları arasında kurgu eserlere, tavsiyelere ve kriz yönetimine yardımcı olacak öğretilere rastlanmaktadır. Aşağıdaki listede en çok okunan eserler listelenmiştir.

• Ferrari’sini Satan Bilge: Robin Sharma’nın eseri, ünlü bir avukat olan Julian Mantle’nin hayatını konu almaktadır. Kitabın ana fikri bir hikaye üzerinden anlatılır. Yaşadığı sağlık sorunları sonrası aracını satan Julian Mantle, Hindistan’a yerleşir. Karakter başarılı kariyer hayatının devamında aklına takılan soru işaretlerine cevap arar.
• Kendini Bul: Osho’un eseri meditasyonun ne olduğunu okurlarına detaylı şekilde aktarmaktadır. Okuyucunun kendisini tanıması, kendisiyle yüzleşmesi anı yaşamayı öğrenmesini hedeflemektedir. Meditasyonun bu konulara sağladığı katkı, eserde anlatılmaktadır.
• Ikigai: Hector Garcia ve Francesc Miralles bu kitapta Japon kültürü ve felsefesini incelemektedir. Günlük hayattan kesitlerle, uzun ve mutlu yaşamın sırları anlatmaktadır. Her insanın bu teknikleri doğru şekilde uyguladığında huzur elde edebileceği vurgulanmaktadır.
• Var Mısın?: Doğan Cüceloğlu’nun bu kitabı söyleşi türünde kaleme alınmıştır. Yazar bu söyleşide kendi hayatından da kesitler vererek soruları yanıtlamaktadır. Hayatın anlamı, umutsuzluğun aşılması ve kişisel özelliklerin geliştirilmesi kitapta ele alınan konular arasındadır.
• Azim Sabır Tutku ve Kararlılığın Gücü: Psikolog Angela Duckworth tarafından kaleme alınan eser yeteneklerin mi yoksa azmin mi başarıyı arttıracağı konusunu sorgulamaktadır. Aynı zamanda başarıyı sosyolojik olarak da incelemektedir.
• Lykke-Dünyanın En Mutlu İnsanlarının Sırları: Dünyanın en mutlu ülkelerinden olan Danimarka kültürünü anlatmaktadır. Bu kültür doğrultusunda okuyucuların gerçekleştirebileceği belirli yöntemler sunmaktadır.
• Kadın Beyni: Fizyolojik bilgilerle insan doğasını ve hormonların insan hayatına etkilerini anlatmaktadır. Duygusal gelişimi, ilişkileri bu bilgilerin ışığında incelemektedir.