İslam’da Ganimet ve Cariyelik

Yavuz Sultan Selim’in kardeşi ve II. Bayezid’in oğlu olan Şehzade Korkud, Osmanlı hanedanından eser telif eden tek âlimdir. Şâfiî bir fakih olan Korkud, bir padişah oğlu olmasına rağmen Osmanlı kul sistemini, ganimet paylaşımı ve cariyelik müessesesini, şer’î olmadığını düşündüğü bazı siyasî uygulamaları eleştirmesiyle de dikkati çeken bir simadır. Korkud’un ganimet hukukuna dair Hallü İşkâli’l-Efkâr fî Hilli Emvâli’l-Küffâr isimli eseri, onu bir fıkıh âlimi olarak tanımamızı sağlayan çok önemli bir eserdir. Korkud bu eserinde bir Şâfiî fakihi olarak ganimet hukuku konusunu ele almakta, yer yer başka mezheplerin görüşlerine temas etmekte ve kendi tercihlerini açıklamaktadır. Günümüze tek nüsha olarak ulaşan eserin temel meselesi, ganimet malları usulüne uygun paylaşılmadığı için cariyelerle cinsel ilişkinin caiz olmadığıdır. Korkud bu eserinde yalnız bir fakih olarak teorik bikimini değil, aynı zamanda 16. yüzyıl başlarında Manisa ve Antalya bölgesinde Osmanlı hanedanının temsilcisi ve bir eyalet valisi sıfatıyla Ege denizinde Rodos şövalyeleriyle sürdürdüğü cihad faaliyetinin kendisine kazandırmış olduğu pratik tecrübeyi de yansıtmaktadır. Şeriata uygun âdil bir savaş hukukunun tesisi çabasının ürünü olan Hallü İşkâli’l-Efkâr, hem İslâmî ilimler hem de Osmanlı tarihi araştırmaları açısından benzeri fazla bulunmayan bir kaynaktır.