Fas’ta İslam Mimarisi

İslâm dünyasında Mağribu’l-Aksâ (en uzak batı) olarak bilinen Fas, binlerce yıllık tarihi geçmişiyle özellikle İslâm sanatı ve mimarîsi alanında zengin örnekler sunmaktadır. 8. asırdan itibaren Müslümanların hâkimiyetine geçen Fas`ta her hanedan kendi kültür ve medeniyetini yansıtan cami, medrese, hastane, türbe gibi birçok eser inşa etmiştir. Sultanların himayesindeki mimarlar, sanatkarlar ve zanaatkarlar bölgedeki kültürel zenginliği yansıtan etkileyici eserler ortaya koymuşlardır. Fas’ın, tarih boyunca çeşitli medeniyetlerin etkileşimiyle şekillenen İslâm mirasının bilinmesi, korunması ve tanıtılması, bölgenin geçmişini daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır.
Bu çalışmada Fas’taki ilk İslam devleti olan İdrîsîler’in kuruluşundan Sa’dîler’in sonuna kadar geçen yaklaşık sekiz asırlık süreçte inşa edilen İslâmî eserler tesbit edilmiş; yapılar dönem özellikleri, plan, malzeme, teknik ve tezyînî açıdan incelenmiş, bu bölgeye ait sanat üslubunun mahiyeti araştırılmıştır. Yazarın sadece Fas bölgesi ile sınırlı kalmayan alan araştırmalarını Mısır, Tunus, Cezayir ve Endülüs bölgelerinde de sürdürmesi, elde ettiği verileri karşılaştırmalı bizlere sunması açısından önemlidir. Çalışma Mimarî ve sanat özellikleriyle Fas’ı inceleyen ilk çalışma olması açısından da önemlidir.