Tükendi
Gelince Haber VerŞüphesi·z mecelle`ni·n hazırlanışında en büyük katkı ahmet cevdet paşa’ya (1823-1895) ai·tti·r. Tari·h ve edebi·yat gi·bi· alanlarda eser yazmasına rağmen cevdet paşa’nın hukukçuluğu öne çıkmaktadır. Fakat onun hukukçuluğu, fıkha dai·r müstaki·l ki·taplarla deği·l devleti·n hukuk çalişmalarına verdi·ği· katkılarla kendi·ni· göstermektedi·r. O, toplum gelenekleri·ni·n korunması yönünde gayret göstermi·ş ve yabancı kanunların olduğu gi·bi· alınmasına sıcak bakmamıştır. Bi·rçok kanunun hazırlanmasına öncülük eden, devlet kurumlarinda da bi·rçok islahat gerçekleşti·ren cevdet paşa, adlı kurumlar başta olmak üzere çeşi·tli· devlet kurumlarinda görev yapmıştır. Bu görevler arasinda kadılık, kazaskerli·k, vali·li·k, dîvân-ı ahkâm-ı adli·yye başkanliği, maari·f nâzirliği ve adli·ye nâzirliği bulunmaktadır. Cevdet paşa 1895 yılında vefat etmi·ş ve fâti·h sultan mehmet türbesi· hazıresi·ne defnedi·lmi·şti·r. Mecelle, anadolu’da ve ortadoğu coğrafyasının geneli·nde yürürlük kazanmış, i·lerleyen yıllarda üzeri·nde bazı tadi·lat teşebbüsleri· de olmuştur. Ülkemi·zde 4 eki·m 1926’da yürürlüğe gi·ren medenî kanun i·le bi·rli·kte mecelle yürürlükten kalkmıştır. Bununla bi·rli·kte bazı ortadoğu ülkeleri·nde bi·r süre daha yürürlükte kalmış ve ki·mi· ülkelerde bu süreç 1970’li· yıllara kadar devam etmi·şti·r. Mecelle üzeri·ne bi·rçok şerh ve tercüme çalişması yapılmıştır. Mecelle’ ni·n en meşhur ve kapsamli şerhi·, eli·ni·zde bulunan dürerü’l-hükkâm şerhu mecelleti·’l- ahkâm`dır. Şerhi·n müelli·fi· ali· haydar efendi·; kadiıiı, hukuk mektebi· mualli·mli·ği·, bi·dâyet mahkemesi· başkanlığı, temyi·z mahkemesi· başkanlığı, fetva emi·nli·ği· ve kazaskerli·k gi·bi· görevler i·fa etmi·ş bi·r i·li·m adamıdır. Görev sonrasında hayatını ki·tap yazarak sürdüren ali· haydar efendi· 1935 yilinda i·stanbul’da vefat etmi·şti·r. Dürerü’l-hukkâm, i·lk defa rumi· 1310-1316 yılları arasında on alti cüz hali·nde basılmıştır. Daha sonra yeni·den gözden geçi·ri·lerek ve bazi düzeltmeler yapilarak rumi· 1330 yilinda dört ci·lt olarak tekrar basilmiştir. Lati·ni·ze edi·lerek sunulan eli·ni·zdeki· çalişmada da bu baski esas alınmiştır.
