Dine Karşı Özgür Düşüncenin Tarihi

Fikirlerin çeşitliliği bizim için ortak bir zenginlik, kır manzaralarının, çiçeklerin çeşitliliği gibi ve savaş ve kin tohumu atmamaya başladığı andan itibaren ortak bir zenginlik, insani bir zenginlik haline geliyor. Ben de, *benim gibi düşünenlere kardeşim diyorum* diye yazdığım için eleştirildim. Benim gibi düşünmeyenlere ise: *iki kere kardeşim* diyorum. Bununla birlikte gelecek orda işte; çünkü düşünce farklılıkları, kalplerin kardeşliğine birer engel olmaktan çıktıkları andan itibaren, zenginleştirici bir ilke meydana getiriyor.

*Din, iğrenç bir özdeyişler bütünü*dür.
Diderot (Ansiklopedi)
*Yobazlık yeryüzünü kana boyamıştır.*
Voltaire (Hoşgörü Üstüne)
Rousseau’ya göre, *yobazlık, yani din, tekel ve zorbalık yoluyla halka kan kusturmakta, onu, ölümden, insan kırımından başka şey solumayacak durumuna getirmektedir.*
(Hoşgörü Üstüne, 6 ve 22.)