LGS, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından her yıl düzenlenen ve Merkezi Sınavla öğrenci alacak fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, mesleki ve teknik anadolu liselerinin anadolu teknik programları ve özel program ve proje uygulayan ortaöğretim kurumlarına öğrenci seçmek amacıyla yapılan, 8’inci sınıf öğretim programları esas alınarak düzenlenen çoktan seçmeli 90 sorudan oluşan sınavdır. TEOG yerine gelmiştir. Günümüzde MEB tarafından “Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav” şeklinde isimlendirilmektedir. LGS, TEOG sınavının yerine geçmiştir ve PISA, TIMSS soruları esas alınarak beceri temelli mantık muhakeme yeteneğini ölçen sorulardan oluşmaktadır. Aynı gün içinde iki oturum halinde uygulana LGS'ye girmek zorunlu değildir.
LGS’nin açılımı Liselere Geçiş Sistemi şeklindedir ve ilk kez 2017-2018 eğitim öğretim yılında uygulanmaya başlanmıştır.
LGS, Merkezi Sınavla öğrenci alacak fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, mesleki ve teknik anadolu liselerinin anadolu teknik programları ve özel program ve proje uygulayan ortaöğretim kurumlarına öğrenci seçmek amacıyla yapılmaktadır.
LGS başvuruları, deprem sebebiyle olağanüstü hal ilan edilen illere kayıtlı öğrenciler hariç bakanlık tarafından yapılacaktır ve ücretsizdir. Deprem sebebiyle olağanüstü hal ilan edilen illere -Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa- kayıtlı öğrenciler isterlerse diğer illerde sınava girebileceklerdir. Bu durumdaki öğrenciler sınava gireceği il ve ilçeyi tercih etme hakkına sahiptir. Başvurular, 03-13 Nisan 2023 tarihleri arasında e-Okul sistemi üzerinden yapılacaktır. İl ve ilçe tercihinde bulunmayan öğrencilerin sınava girecekleri okullar Bakanlık tarafından belirlenecektir. Öğrencinin sınav giriş yeri ve alacağı sınav tedbir hizmeti gibi bilgiler 26 Mayıs 2023 tarihinde e-Okul Veli Bilgilendirme Sistemi üzerinden duyurulacaktır.
LGS'ye girmek zorunlu değildir. LGS’ye girmeyen veya LGS’de başarılı olamayan öğrenciler okul puanlarıyla adreslerine en yakın okullar arasında tercih yapabilmektedir.
LGS’ye ortaokul son sınıf öğrencileri yani 8. sınıf öğrencileri girmektedir.
LGS iki oturum halinde uygulanan bir sınavdır ve ilk oturum 75 dakika, ikinci oturum ise 80 dakikadır. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi alt testinden muaf olan öğrencilerin birinci oturumdaki toplam süresi ise 60 dakikadır. Sınavın başlamasından itibaren ilk 15 dakika içinde sınav binasına gelen ve bina sınav komisyonunca sınava girmesi uygun görülen öğrenciler sınava katılabilmektedir; fakat bu öğrencilere ek süre verilmemektedir. İlk 15 dakikadan sonra gelen öğrenciler ise sınava alınmamaktadır. Öğrencilerin LGS'nin ilk 30 dakikası ve son 15 dakikası içinde sınav salonundan çıkmaları ise yasaktır.
LGS iki oturumlu bir sınavdır. İlk oturum sözel derslerden ikinci oturum ise sayısal derslerden oluşmaktadır.
LGS birinci oturum dersleri aşağıda listelenmiştir.
LGS ikinci oturum sayısal alan dersleri aşağıda listelenmiştir:
2023 LGS’de öğrenciler sadece 1. dönem konularından sorumludur. LGS konuları ders ders ayrılarak aşağıda verilmiştir.
2023 LGS Türkçe ders konuları aşağıda listelenmiştir:
LGS Türkçe dersinde adaylara toplam 20 soru sorulmaktadır.
2023 LGS T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders konuları aşağıda listelenmiştir:
LGS T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde adaylara toplam 10 soru sorulmaktadır.
2023 LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders konuları aşağıda listelenmiştir:
LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde adaylara toplam 10 soru sorulmaktadır.
2023 LGS İngilizce ders konuları aşağıda listelenmiştir:
LGS yabancı dilde adaylara toplam 10 soru sorulmaktadır.
2023 LGS Matematik ders konuları aşağıda listelenmiştir:
LGS matematikte adaylara toplam 20 soru sorulmaktadır.
2023 LGS Fen Bilimleri ders konuları aşağıda listelenmiştir:
LGS fen bilimlerinde adaylara toplam 20 soru sorulmaktadır.
LGS birinci oturumda adaylara toplam 50 soru, ikinci oturumda ise 40 soru sorulmaktadır. Toplam 90 sorudan oluşan LGS'de sorulan konuların soru dağılımı yıldan yıla değişiklik göstermektedir. LGS'de sorulmuş olan soruların konu dağılımları aşağıda tablo şeklinde belirtilmiştir.
LGS Türkçe Soru Dağılımı Tablosu
|
KONU İSMİ |
2020 |
2021 |
2022 |
|
Sözcükte Anlam |
1 |
2 |
2 |
|
Cümlede Anlam |
2 |
2 |
1 |
|
Sözel Mantık / Görsel Okuma |
7 |
4 |
5 |
|
Parçada ve Paragrafta Anlam |
4 |
10 |
6 |
|
Söz Sanatları |
1 |
- |
- |
|
Metin Türleri |
2 |
- |
1 |
|
Noktalama İşaretleri |
1 |
- |
1 |
|
Yazım Kuralları |
1 |
- |
1 |
|
Fiilimsiler |
1 |
- |
- |
|
Cümlenin Öğeleri |
1 |
- |
1 |
LGS Matematik Soru Dağılımı Tablosu
|
KONU İSMİ |
2020 |
2021 |
2022 |
|
Çarpanlar ve Katlar |
3 |
3 |
1 |
|
Üslü İfadeler |
4 |
3 |
2 |
|
Kareköklü İfadeler |
3 |
2 |
3 |
|
Veri Analizi |
3 |
2 |
1 |
|
Basit Olayların Olma Olasılığı |
3 |
1 |
1 |
|
Cebirsel İfadeler ve Özdeşlikler |
4 |
2 |
2 |
LGS İngilizce Soru Dağılımı Tablosu
|
KONU İSİMLERİ |
2021 |
2022 |
|
Friendship |
1 |
2 |
|
Teen Life |
1 |
1 |
|
In The Kitchen |
2 |
1 |
|
On The Phone |
1 |
1 |
|
The Internet |
1 |
1 |
LGS Fen Bilimleri Soru Dağılımı Tablosu
|
KONU İSMİ |
2020 |
2021 |
2022 |
|
Mevsimler ve İklim |
3 |
2 |
1 |
|
DNA ve Genetik Kod |
8 |
5 |
4 |
|
Basınç |
5 |
2 |
2 |
|
Madde ve Endüstri |
4 |
5 |
5 |
LGS T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Soru Dağılımı Tablosu
|
KONU ADI |
2020 |
2021 |
2022 |
|
Bir Kahraman Doğuyor |
3 |
1 |
1 |
|
Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar |
4 |
2 |
2 |
|
Milli Bir Destan: Ya İstiklal, Ya Ölüm |
2 |
2 |
2 |
LGS Din Kültürü Soru Dağılımı Tablosu
|
KONU ADI |
2021 |
2022 |
|
Kader İnancı |
1 |
3 |
|
Zekât ve Sadaka |
3 |
2 |
|
Din ve Hayat |
3 |
4 |
| Hz. Muhammed'in Örnekliği |
- |
1 |
|
Kur’an-ı Kerim ve Özellikleri |
1 |
- |
LGS ders ağırlıkları aşağıda tablo şeklinde verilmiştir:
|
ALT DERSLER |
AĞIRLIK KATSAYILARI |
|
Türkçe |
4 |
|
Matematik |
4 |
|
Fen Bilimleri |
4 |
| İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük |
1 |
|
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi |
1 |
|
Yabancı Dil |
1 |
LGS puanı hesaplanırken adayların sözel ve sayısal bölümlere ait alanların her bir alt testi için doğru ve yanlış cevap sayıları belirlenmektedir. Her öğrencinin her bir alt testine ait ham puanı, ilgili teste ait doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının üçte biri çıkarılarak hesaplanmaktadır. İlgili testin ham puanları toplamının öğrenci sayısına bölümü ile alt testlerin ortalaması elde edilmektedir. İlgili alt testin ortalaması, ham puanları ve sınava giren öğrenci sayısı kullanılarak da alt testlerin standart sapması oluşturulmaktadır. Öğrencilerin her bir alt testine ait standart puanı, o teste ait ortalama ve standart sapma kullanılarak tüm öğrencilerin ham puanlarının ortalamasını 50'ye, standart sapmasını 10'a getiren bir dönüştürme işlemi uygulanmaktadır. Her alt test için hesaplanan standart puanlar, katsayılar ile çarpılarak her bir alt testin ağırlıklı standart puanları bulunmaktadır. 2 oturumdan herhangi birine katılmayan veya herhangi bir oturumda sınavı iptal edilen öğrencilerin puanı hesaplanmamaktadır.
LGS'de adayların standart puan ve toplam ağırlıklı standart puan hesaplama işleminde kullanılan formüller aşağıda verilmiştir.
Ham Puan Hesaplamasında Kullanılan Formül:
Öğrencinin Xi Testindeki Doğru Sayısı -
Öğrencinin Xi Testindeki Yanlış Sayısı
3
Standart Puan ve Ağırlıklı Standart Puan Hesaplamasında Kullanılan Formül:
SPXi = 10 x
HPXi - OrtXi
SsXi
+ 50
ASPXi = SPXi × AkXi
ASPXi : Xi Testi Ağırlıklı Standart Puanı
AkXi : Xi Testi Ağırlık Katsayısı
Öğrencilerin Toplam Ağırlıklı Standart Puan (TASP) Hesaplamasında Kullanılan Formül:
TASP = ASPTürkçe + ASPMat + ASPFen + ASPİnkılap + ASPDin Kül. + ASPYab. Dil.
TASP: Toplam Ağırlıklı Standart Puan
Hesaplanan Toplam Ağırlıklı Standart Puan, kendi içinde en küçüğü 100 ve en büyüğü 500 olan bir puan dağılımına dönüştürülmektedir. Bu puanların bulunmasında kullanılan formül:
MSP = 100 +
400 X ( TASP - En Küçük TASP )
En Büyük TASP - En Küçük TASP
LGS'de 3 yanlış 1 doğruyu götürmektedir. Bu nedenle öğrencilerin sınavda yapamadıkları soruları boş bırakmaları daha mantıklıdır.
MEB’in LGS kılavuzunda LGS baraj puanı hakkında açıklama bulunmamaktadır.
MEB’in LGS kılavuzunda LGS puanının hesaplanabilmesi için kaç net yapılması gerektiği ile ilgili bilgi bulunmamaktadır.
2023 LGS sınav tarihi 04 Haziran 2023'tür. LGS'ye girecek öğrencilerin kimlik kontrolü ve salonlara yerleştirmenin zamanında yapılabilmesi için öğrenciler sınavdan 1 saat önce sınava girecekleri binada hazır bulunmalıdır. Sınava girecek öğrencilerin yanlarında geçerli kimlik belgesi ile en az iki adet koyu siyah ve yumuşak kurşun kalem, kalemtıraş ve leke bırakmayan yumuşak silgi bulunmalıdır. Geçerli kimlik belgesi yanında bulunmayan öğrenciler sınava alınmamaktadır. Sınav salonlarına bandajı çıkarılmış şeffaf pet şişede su getirilebilmektedir. Öğrencilerin sınavının geçerli sayılması için uyması gereken bazı kurallar vardır. LGS'nin geçersiz sayılacağı durumlar aşağıda listelenmiştir:
MEB'in Merkezi Sınav Uygulama Takvimine göre 2023 LGS sınav sonuçları 26 Haziran 2023 tarihinde açıklanacaktır.
2023 LGS tercihleri öğrenci ve velisi tarafından e-Okul üzerinden veya herhangi bir ortaokul/imam hatip ortaokulu müdürlüklerinden yapılabilmektedir. Yapılan tercihler mutlaka ilgili ortaokul müdürlüklerine onaylatılmalıdır.
LGS’ye çalışan öğrencilerin disiplinli ve sistemli çalışması gerekmektedir. LGS'de bilgiyi kullanma, okuduğunu anlama, yorumlama, ilişki kurma ve mantık kurma gibi becerileri ölçen sorular sorulmaktadır. Bu nedenle sınavda başarılı olmak isteyen öğrenciler kitap okumalı, test çözme tekniklerine hâkim olmalı ve çok soru çözmelidir. Emek göstermek, dirayetli olmak ve hedefe odaklanarak çalışmak lazımdır.
LGS'ye girecek öğrencinin başarısını çevresindeki insanlar da etkilemektedir. Aile ve öğretmenler iş birliği içinde olarak öğrenciyi doğru yönlendirmelidir. Çevresi tarafından desteklenen öğrencilerin psikolojileri daha iyi olmaktadır. Yüksek moral ve motivasyonla birlikte daha verimli ders çalışmaktadır. Sınav döneminde stres, kaygı ve başaramama korkusu artan ve bununla baş etmekte zorlanan öğrencilerin bir uzmanla görüşmesi de oldukça önemlidir.
LGS'ye çalışan öğrencilerin sınav hakkında bilgi sahibi olması oldukça önemlidir. LGS hakkındaki bilgilere internet üzerinden oluşmak mümkündür. Öğrenciler sınavda karşılarına çıkacak soruların mantığını kavramalı ve konularını öğrenmelidir. Sınava çalışan adayların amacı konuları ezberlemek değil konuların mantığının anlamak olmalıdır. Bilgileri ezberlemek yerine öğrenen adaylar sınavda daha başarılı olmaktadır. LGS soru içerikleri değişkenlik gösterebilmektedir. Önemli olan çalışma döneminde öğretmenlerin önerdiği kaliteli kaynaklardan bol bol soru çözerek soru çeşitlerini öğrenmek ve sorulara farklı bakış açılarıyla bakmaktır. LGS soruları sadece bilgiye dayalı değil aynı zamanda yorumlama, analiz etme ve konu hakimiyeti gerektiren sorulardır. Bu özelliklere sahip olabilmek için de kitap okumak ve konu tekrarı yapmak gerekmektedir. Okulda anlatılan dersi aynı günün akşamında tekrar eden öğrencilerin bilgileri kalıcı hale gelmektedir. Tekrar yapmayan öğrenciler, bilgileri kısa sürede unutmaktadır. Konu çalıştıktan, tekrar yaptıktan sonra da test çözerek LGS'de iyi bir sonuç elde etmek mümkündür.
LGS'ye çalışmaya temel derslerden başlamak çoğu aday için olumlu sonuçlar doğurmuştur. Türkçe, matematik ve fen derslerinin hem yoğunluğu hem de sınavdaki katsayıları fazladır. Bu nedenle Türkçe, matematik ve fen derslerine çalışmayı son zamana bırakan adaylar sıkışmakta, konuları yetiştirmek için strese girmektedir. Stres ise öğrencilerin ruhsal ve bedensel sağlığını, ders çalışırken aldıkları verimi olumsuz etkilemektedir. Türkçe, matematik ve fen çalışırken diğer dersler de unutulmamalıdır. Çalışma planı oluştururken üç temel dersle birlikte diğer derslere de yeterli zaman ayırılmalıdır.
LGS'ye çalışırken her öğrenci kendi çalışma yöntemini belirlemelidir. Belirlenecek olan bu yöntem en çok verim alınan yöntem veya yöntemler olmalıdır. Bazı öğrenciler yazarak çalışmanın verimli olduğunu söylerken bazı öğrenciler anlatarak ders çalıştıklarında daha çok verim aldıklarını söylemektedir. En iyi çalışma yöntemi her öğrenciye göre değişmektedir; fakat not tutarak çalışmanın bilgilerin daha hızlı öğrenilmesine katkı sağladığı gözlemlenmiştir. Ders çalışırken not çıkarmak, küçük notlar almak hem konu tekrarı yapmayı kolaylaştırmaktadır hem de çalışmayı daha keyifli hale getirmektedir. Çalışma dönemini daha eğlenceli hale getirmek için çeşitli kırtasiye ürünleri almak da mümkündür. Önemli olan LGS çalışma dönemini en verimli şekilde geçirmektir.
LGS'ye hazırlanan öğrenciler bu dönemde sosyal medya, televizyon ve bilgisayar oyunlarına mümkün olduğunca az zaman ayırmalıdır. Ders çalışırken masanın üzerinde ve etrafında öğrencilerin dikkatini dağıtacak şeylerin olmaması lazımdır. Bilgisayar ve telefon gibi dikkat dağıtıcı malzemelerin görüş alanının dışında bırakılması daha iyi odaklanmayı sağlamaktadır. Fakat bu teknolojiden yararlanılmaması gerektiği anlamına gelmemektedir. LGS konu anlatım, soru çözüm ve motivasyon videoları izlemek birçok adayın sınavdan olumlu sonuç almasını sağlamaktadır. Sınav döneminde teknolojiden yararlanılmalıdır.
LGS hazırlık kitabı seçerken uzmanların önerileri dinlenmelidir. Sınava hazırlanırken fazla sayıda soru çözmek önemlidir. Fakat çözülecek soruların kaliteli, sınav müfredatına uygun sorular olması gerekmektedir. Sınava girmeden önce, geçmiş yılların LGS soruları da çözülmelidir.
LGS’ye çalışırken kullanılabilecek 2023 LGS müfredatına uygun 10 kaynak aşağıda listelenmiştir:
