Aruz Teori ve Uygulama

Eski şairlerimiz, gönüllerine doğan ilhamı bir ipin üzerine dizilen inciler gibi insan ruhunu okşayacak kıvama getirebilmek için ölçüye son derece önem vermişlerdir. Mısralardaki ses değerinin uzunluk ve kısalık açısından birbirine denk olması esasına dayalı aruz ölçüsü, İslam medeniyeti çerçevesinde gelişen Türk edebiyatının uzun zaman gündeminde kalmıştır. Günümüzde de kullanılmasına rağmen, eski rağbetini kaybetmiş olan bu vezin; klasik şiir araştırmaları için bilgi değeri olan güncel bir meseledir.

Aruz: Teori ve Uygulama adlı çalışmada; aruzun Arap, Fars ve Türk edebiyatlarındaki seyrine değinildikten sonra, bu veznin teorik kısmına dair bazı bilgiler aktarılmıştır. Ardından, veznin doğru tespit edilebilmesi gerekli bilgiler verilip kalıplarla ilgili uygulamalara geçilmiştir. Her bahrin çok kullanılan kalıplarından, az kullanılanlarına doğru bir seyir takip edilmiş, Türk edebiyatında çok az kullanılan bazı kalıpların örneklerine yer verilmemiştir. Okurun kendisini sınaması için her uygulamadan sonra, aynı vezinle yazılmış olan bir şiir alıştırma olarak verilmiştir. Kitabın sonuna ise, aruz bilgisinin pekiştirilmesi amacıyla karma alıştırmalar ilave edilmiştir. Aruz kalıplarının tümünü ihtiva eden bir cetvel ile birlikte kalıpların ilk tef’ilelerine göre tasnifini konu alan bir başka cetvel de kitabın sonuna eklenmiştir.

Bu kitap, günümüz okurları ve araştırmacıları için bir başvuru kaynağı olduğu gibi, ecdat yadigarlarına ilgi duyan öğrencilerin de istifade edebileceği bir ders materyali mahiyeti göstermektedir.