Runik Metinlerde Belirteç İşlevli Bağımlı Cümleler

Runik Metinlerde Belirteç İşlevli Bağımlı Cümleler Kısa Özet

Bu kitapta, Eski Türkçe runik metinlerde tespit edilen belirteç işlevli bağımlı cümleler dilbilimsel ve dilbilgisel yöntemlerle incelenmiştir. Öncelikli olarak runik metinlerdeki belirteç işlevli bağımlı cümle yapılarının üst - temel cümleye bağlanma yolları ele alınmıştır. Biçimbilgisel bağlanma yollarıyla sağlanan belirteç cümleleri, basit ve karmaşık yapılı eklerden oluşmaktadır. Biçim-sözdizimsel bağlanmada, üç temel yolla üst cümleye bağlanma tespit edilmiştir. Ortaç temelli, isim + ilgeç temelli ve bitimli altasıralama metotları biçim-sözdizimsel bağlanmayı işaretleyen dilbilgisel ve anlamsal kodlardır. Belirteç işlevli bağımlı cümlelerin kendi içerisinde kiplik, görünüş ve zaman bildirmesi, temel cümle gibi değerlendirilmesini sağlamıştır. İkinci bölüm, belirteç cümlelerinin söz dizimi ile ilgilidir. Söz dizimsel inceleme, hem belirteç cümlelerinin ögelerini hem de üst - temel cümleye göre konumlanmasını ele almaktadır. Belirteç cümlelerinin söz diziminde; özne, tümleç ve yüklem ögelerinin nasıl sıralandığı; üst ya da temel cümlenin önünde, içinde veya sonunda nasıl konumlandığını açıklanmıştır. İncelemenin son kısmında, anlambilimsel kodlar içeren kiplik anlatımların, belirteç cümlelerinde var olup olmadığı irdelenmiştir. Runik metinlerde, üst - temel cümlenin belirteç işlevini üstlenen yapıların, taşa veya kâğıda yazılı metinlerdeki görülme sıklığı, farklı coğrafi bölge, yüzyıl ve etnik kimlikteki durumları açıklanmıştır. Her bölümün sonunda edinilen sonuçlar, bölge yazıtları ekseninde tablolar ve grafiklerle gösterilmiş, böylece bilgilerin daha net yansıtılması hedeflenmiştir.