İnsanların ve Cinlerin Müftüsü: İbn Kemal

Türk-İslam dünyasının yetiştirdiği ender düşünürlerden İnsanların ve Cinlerin Müftüsü İbn Kemal kitabı Doç. Dr. Harun Işık tarafından kaleme alındı. İbn Kemal’in (Kemalpaşazade) ilim ve irfanının serpilip geliştiği günler, Osmanlının ilme ve alime büyük değer verdiği en ihtişamlı, aynı zamanda en civcivli dönemidir. Dolayısıyla İbn Kemal gibi müstesna bir şahsiyetin düşünce dünyasını mercek altına almak dönemin siyasi, kültürel, toplumsal dinamiklerini anlamak için de önemlidir.

Dört padişahla hayatı kesişen İbn Kemal, ardında bıraktığı yüzlerce eserin yanı sıra müderrislik, kazaskerlik ve şeyhülislamlık görevleriyle ömrü boyunca devlete hizmet etmiştir. II. Beyazıt’ın emriyle yazdığı Tevarîh-i Al-i Osman en önemli eserlerinden biri, belki de birincisi kabul edilir. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan 1527 yılına kadar her padişah için yazılmış ayrı bir cildi kapsayan eserin nüshalarından biri de Paris Bibliotheque Nationale’de kayıtlıdır. İbn Kemal’in Türkçe, Arapça ve Farsça olarak kaleme aldığı tarih, edebiyat, felsefe, dil, tıp, kelam, fıkıh ve hadis alanlarındaki eserlerinin sayısı konusunda 214’ten 400-500’e kadar çıkabilen farklı rivayetler vardır. İçinde yaşadığı toplumun gerçeklerini dikkate alarak verdiği fetvalar İbn Kemal’in (kitaba da adını veren) az rastlanan müftiü’s-sakaleyn -insanların ve cinlerin müftüsü- olarak anılmasının da sebebidir.

Osmanlı toplumundan günümüze kültürel, toplumsal etkileri devam eden eserlerin ve müellifi İbn Kemal’in (Kemalpaşazade) biyografisinin yazarı Doç. Dr. Harun Işık, kitabın giriş ve birinci bölümünde yaşadığı dönemin analizi, hayatı, eğitimi, ilmi ve insani karakteri, milliyetçilik hakkındaki düşünceleri ve kelami, fıkhi görüşlerini ele alırken; ikinci bölümde ekoller ve ilimlere yaklaşımını inceliyor. Tarih ve biyografi severlere kalansa kitabı merakla ve ilgiyle okumak.